بایگانی برچسب برای: مشاوره خانواده

مهريه : مهريه مالی است که در زمان وقوع عقد ازدواج مرد به زن خود می‌پردازد یا مکلّف به پرداخت آن می‌شود.وضعيت مهريه در اديان مختلف:بعضی از پژوهشگران می گویند : علاوه بر دین اسلام در یهودیت نیز مهریه وجود داشته است . در حال حاضر نیز برخی از یهودیان مهریه را از ارکان عقد نکاح می دانند .،اما در بین ادیان ابراهیمی در میان فرقه کاتولیک‌ها مهریه وجود ندارد.

شرايط مهريه :

هر چيزى را كه ماليت داشته باشد و قابلیت تملك نيز داشته باشد ، مى تواند موضوع مهريه قرار گيرد . بنابراين مهر يه مى تواند عين معين مانند خانه يا زمين باشد يا به صورت عين كلى مانند سكه طلا و يا به صورت منفعت مانند اجاره بها يا حتى انجام يا عدم انجام كارى باشد . و طرفين عقد نكاح مى توانند با تراضى هر چيزى را كه از نظر قانون ماليت داشته باشد مهر قرار دهند .

اين موضوع بيانگر اين است كه نمى توان اعضاى بدن و چيزهايى كه عقلاً و عرفاً داراى ماليت و منفعت عقلايى نباشد مانند بال مگس و امثالهم را مهر قرار داد . بنابراين زن و مرد مى توانند در عقد نكاح با رعايت چهارچوپ مشخص شده از طرف قانون هر چيزى را به عنوان مهر قرار دهند . توافق زن و مرد ، در خصوص مهر در مقايسه با عقد نكاح يك قرارداد تبعى است و بايد شرايط اساسى در قرارداد مهر نيز رعايت شود . اگر مهر فاقد يكى از شرايط صحت باشد ، مهر باطل است ولى باعث بطلان عقد ازدواج دائم نمى شود و عقد نكاح دائم صحيح است .

مقدار مهریه :

تعيين مقدار مهریه منوط به تراضى طرفين است و زن و مرد مى توانند هر ميزان و مقدارى را به عنوان مهر قرار دهند بنابر اين طرفين براى تعيين مهر محدوديتى ندارند . گاهاً پيش آمده كه طرفين در سند نكاح معادل ريالى مهر را در مواردى كه مهريه سكه يا طلا مى باشد ، ذكر مى كنند كه ذكر اين مورد در واقع از لحاظ تعيين مبلغ حق التحرير سودمند مى باشد اما نافىِ استحقاق زن بر عين طلا يا سكه مورد تراضى نمى باشد و زن مى تواند شوهر را ملزم به تأديه عين مهريه نمايد .

وضعيت تعهد شخص ديگر به غير از زوج به پرداخت مهريه :

در مواردى شاهد اين بوده ايم كه شخص ديگرى به غير از زوج متعهد به پرداخت مهريه مى گردد كه در اين موارد ، تعهد شخص ثالث به پرداخت مهريه موجب برى الذمه شدن شوهر و از بين رفتن تعهد شوهر به پرداخت مهريه نيست و شخص ثالث در حكم ضامن است . بدين معنا كه زوجه مى تواند براى مطالبه مهريه به هر دو شخص ( شوهر ، ثالث ) رجوع كند .

مهر السنه :

مهر السنه همان مهريه حضرت فاطمه (س) است كه مقدار آن پانصد درهم نقره معادل دويست و شصت و دو مثقال و نيم پول نقره مسكوك به مثقال است .

مطالبه مهريه :

همانگونه كه در مطالب بالا ذكر شد زن و مرد در تعيين مهریه هيچ گونه محدوديتى ندارند منتها هرگاه مهريه در زمان وقوع عقد تا ١١٠ سكه تمام بهار آزادى يا معادل آن باشد ، وصول آن مشمول ماده ٣ قانون نحوه اجراى محكوميت هاى مالى مصوب ١٣٩٤ است . بدين معنا كه اگر زوج از پرداخت مهر تا تعداد مذكور و يا معادل آن به زوجه امتناع ورزد ، حبس مى گردد. اما اگر مهریه بيش از اين ميزان باشد ، مطالبه مازاد بر تعداد مذكور منوط به اثبات ملائت ( توانايى مالى ) زوج است . بنابراين وصول مهريه مازاد بر ١١٠ سكه يا معادل آن ، منوط به معرفى مال از زوج بوده و زوج بابت مبلغ مازاد حبس نخواهد شد .

زمان تعيين مهریه :

تعيين مهریه ممكن است كه در زمان عقد يا پس از آن صورت گيرد . همچنين تغيير ميزان مهریه اعم از افزايش و كاهش مهریه ، صحيح بوده و دليلى براى بطلان آن وجود ندارد . هر چند كه به اعتقاد برخى ، افزودن مبلغى بر مهر ، پس از نكاح ، عنوان مهر ندارد و تابع احكام آن نيست اما در پاسخ به اين نظريه بايد گفت كه به فرض انكه چنين توافقى عنوان و آثار مهریه را نداشته باشد اما قدر متيقن ، اصل توافق معتبر بوده و تابع قواعد عمومى قرارداد هاست .

زمان مالكيت زن بر مهريه :

به محض وقوع عقد زن مالك مهریه مى شود و مى تواند هر گونه تصرفى  در آن انجام دهد و هر زمان بخواهد مى تواند مهر را از شوهر مطالبه كند . البته اين در صورتى است كه زوجين از قبل شرط مدت يا قرار اقساط براى مطالبه مهر قرار نداده باشند .

همچنين بايد اذعان نمود كه اثر فورى مالكيت زن بر مهر در مواردى است كه مهر عين معين باشد . كه در اين صورت به محض وقوع عقد ، زن طلبكار آن مى گردد و مى تواند هر زمانى كه بخواهد براى مطالبه آن به شوهر رجوع كند . در مواردى هم شاهد اين بوده ايم كه طرفين در سند نكاح ، پرداخت مهر را منوط به استطاعت شوهر قرار داده اند . بدين صورت كه پس از تعيين مهر از لفظ عندالاستطاعه استفاده كرده اند و در واقع نوعى شرط عجل در مهر قرار داده اند كه مطالبه آن تا زمان حصول توانايى شوهر به تأخير مى افتد .

البته ذكر اين نكته الزامى است كه مالكيت زن نسبت به نصف مشاع مهریه ، قبل از نزديكى متزلزل است . بدين معنا كه به محض وقوع عقد نكاح و قبل از نزديكى زن فقط مالك نيمى از مهریه مى باشد و با تحقق نزديكى مالكيت زن بر تمام مهر مستقر مى گردد .

چنانچه مهریه به صورت وجه رايج باشد ، متناسب با تغيير شاخص قيمت سالانه زمان تأديه نسبت به سال اجراى عقد كه توسط بانك مركزى جمهورى اسلامى تعيين مى گردد ، محاسبه و پرداخت خواهد شد و اين موضوع شامل كسي كه ضمانت پرداخت مهر را كرده است نيز مى شود .

جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره خانواده با ما تماس بگیرید . تلفن تماس : 09123939758

نفقه :نفقه در لغت به معنی هزینه و مخارج روزانه آمده‌ است. نفقه به معناى کمک کردن و انفاق به جهت نیکوکاری است . لازم به ذکر است ، نفقه در مواردی الزام‌آور است مثل نفقه زوجه و اقارب و خویشاوندان .

طبق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنى ایران، نفـقه عبارت است از: همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن در عقد نكاح دائم ، از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.

بنابراين هر چيزى كه بر حسب عرف مورد احتياج زن باشد ، جزء نفـقه محسوب مى شود . در تعيين ميزان نفقه ، ملاك ، وضعيت زن است نه وضعيت اقتصادى و مالى مرد .

موارد نفقه :

1. خوراك : خوراک مهم ترین بخش نفقـه است . بر اساس نظریه فقهی معیار در غذا، مقداری است که موجب سیر کردن یک فرد شود و میزان آن به عرف بستگی دارد . از این رو، چیزی که برای امثال او متعارف است و شخص به آن عادت کرده به طوری که با ترک آن ضرر می‌بیند .
2. لباس : در مقدار و جنس لباس، باید به عرف شهری که در آن ساکن است رجوع شود ؛ چرا که در کیفیت و جنس لباس در هر شهر اختلافات فاحشی پیدا می‌شود . چنان چه  زن اهل تجمل است و به لباسهای تجملی نیاز دارد باید علاوه بر دیگر لباس ها، متناسب یا وضعیت امثال او، برایش لباس تهیه شود.
3. مسكن : یکی از مهم‌ترین ارکان نفقه ، حق مسکن است و مرد باید به عنوان سرپرست خانواده منزلی متناسب با شأن همسر خود بگیرد . بنابراین، زندگی کردن زن در خانه ای متناسب با شأن و شخصیت او، از حقوق زن است و می تواند مرد را به تهیه ی خانه ای مستقل ملزم نماید .
4. لوازم خانه: یکی دیگر از ضروریات نفـقه لوازم خانه است و کمیت و کیفیت  آن به عرف و عادت بستگی دارد .
5. خدمتكار: چنانچه زن، از خانواده‌های اشراف ،که دارای خدمتکار و کلفت هستند ، باشد، مرد باید برایش خدمتکار بگیرد؛ اگرچه زن به بیش از یک نفر خدمتکار نیاز داشته باشد .
6. هزینه‌های درمانی و بهداشتی: هزینه داروهایی که زن به‌طور متعارف به آن نیاز دارد و همینطور هزینه نظافت و بهداشت فردی زن بر عهده شوهر است.
7. هزینه سفر: مخارج سفر جزء نفـقه محسوب نمی شود ، ولی اگر شوهر مایل باشد که زن را به سفر ببرد باید خرج سفر او را بدهد.

در چه مواردی به زوجه نفقه تعلق می‌گیرد؟

به محض وقوع عقد ازدواج ،  مرد ملزم به پرداخت مهريه و نفـقه مى باشد . البته بايد اذعان داشت كه دو شرط زیر برای وجوب نفقـه ضروری است:

1. دایمی بودن عقد که قانون مدنی در ماده ۱۱۰۶ تصریح دارد: در عقد دایم نفقه زوجه به عهده شوهر است.

2. تمکین کامل زوجه

تمکین

تمكين مخصوص و خاص زوجه است .در نکاح، تمکین به معنای پاسخ دادن زن به خواسته های مشروع جنسی همسر خود تعریف شده است اما در کتاب های حقوقی تمکین دارای دو معنای اصطلاحی است.

1. تمکین عام، به معنی قبول ریاست شوهر بر خانواده و محترم شمردن اراده او در تربیت فرزندان و اداره مالی و اخلاقی خانواده است .
2. تمکین خاص ناظر به رابطه جنسی زن با شوهر و پاسخ دادن به خواسته های مشروع او است.

بنابراين تمكين اعم است از تمكين عام و تمكين خاص و اثر امتناع از آن موجب نشوز و يا ناشزه شدن زن مى گردد . به اين معنا كه هر گاه زن بدون مانع مشروع از اداى وظايف زوجيت امتناع كند ، مستحق نفقه نخواهد بود . نشوز مانع استقرار نفقه است و زن ناشزه مستحق نفقه نيست .

حق حبس:

تنها زمانی که زن می‌تواند از تمکین مرد خودداری کند زمانیست که مرد از پرداخت مهريه خودداری کند. این حق که نوعی حق حبس معروف به حق امتناع زوجه است بنا به نظر مشهور تا قبل از زفاف یا اولین آميرش جنسى است.

مادهٔ ۱۰۸۵ قانون مدنی در این مورد گفته‌است: زن می‌تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود .بنابراين زن مى تواند تنها در يك صورت مطالبه نفقه بدون تمكين كند و آن هم پيش از انجام اولين عمل زناشويى بين آنهاست . در اين مورد مرد نمى تواند پرداخت نفقه را مشروط بر تمكين زن كند.

اختلاف در پرداخت نفقه ميان زن و شوهر :

در صورت ايجاد اختلاف در پرداخت نفـقه ميان زن و شوهر ، اصل بر عدم پرداخت نفـقه مى باشد مگر اينكه قرائن و ظاهر زندگى ، حكايت از پرداخت داشته باشد .

استنكاف و خوددارى شوهر از پرداخت نفقـه :

زن مى تواند در صورت استنكاف شوهر از دادن نفـقه به دادگاه رجوع كند كه در اين صورت دادگاه ميزان آن را معين و شوهر را به دادن محكوم خواهد كرد . چنانچه پس از تعيين نفـقه ، مرد همچنان از پرداخت خوددارى كند اعم از اينكه خوددارى او به صورت عمدى باشد و يا به واسطه عجز و ناتوانى مالى مرد باشد ، زن مى تواند از دادگاه درخواست طلاق كند .

نفقـه در عقد انقطاع يا موقت :

در نكاح موقت ، پرداخت نفقه بر عهده مرد نيست مگر اينكه بين آنها شرط شده باشد كه پرداخت نفقه بر عهده مرد باشد .

جهت کسب اطلاع  بیشتر و بهرمندی از خدمات مشاوره ای با ما تماس بگیرید . تلفن تماس : 09123939759 –

حق حبس زن : حق حبس زن : تعریف حق حبس : قانون مدنی در ماده 1085 از حق حبس زن نام برده است با این توضیح که زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود .

چنانچه قسمتی از مهر حال و قسمتی از آن مؤجل باشد حق حبس زن فقط نسبت به قسمتی که حال است ، حاصل می شود و پس از دریافت آن قسمت ،دیگر زن نمی تواند از ایفاء وظایف زناشویی سر باز زند .

اگر مهر مؤجل باشد و زمان آن سپری شود و شوهر در این مدت تمکین نخواسته باشد ، زن نمی تواند پس از حال شدن مهر به حق حبس استناد کند زیرا قصد مشترک طرفین این بوده است که تمکین مقدم بر پرداخت مهر باشد .

آیا تقسیط مهریه از طرف دادگاه موجب سقوط حق حبس زن می گردد ؟

مطابق نظر مشهور فقها ، تقسیط مهریه و دادن مهلت به مرد از سوی دادگاه ، مسقط حق حبس نیست و نباید آن را با مهر مؤجل قیاس کرد . به عبارت دیگر اگر چه اعسار ، زوج را از پرداخت مهریه به نحو یکجا معاف می کند ولی زوجه را مجبور به تمکین نمی کند ؛ بنابراین حق حبس اعم است از اینکه زوج معسر باشد یا توانگر مگر آنکه پرداخت مهریه منوط به تمکن مالی شوهر باشد (عند الاستطاعه ) .

آیا حق حبس برای مرد وجود دارد ؟

با توجه به آیه چهارم از سوره نساء ، مهریه یک سنت اسلامی و الهی است و شوهر برای بیان صدق رفتارش به زن می پردازد و در مقابل عوضی نیست ؛ بنابراین حق حبس یک قاعده استثنائی ومختص زوجه می باشد و نمی تواند از آن استفاده کرده و مثلاً پرداخت مهر را منوط به تمکین زن نماید . چنانچه مهر در عقد تعیین نشده باشد یا عدم تعیین مهر شرط شده باشد ، زن نمی تواند تا تعیین و تسلیم مهر از تمکین امتناع کند و به عبارت دیگر حق حبس ندارد.

اثر تمکین ارادی :

اگر زن قبل از اخذ مهر به اختیار خود به ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد قیام نمود دیگر نمی تواند از حق حبس خود استفاده کند اما حقی که برای مطالبه مهریه دارد ساقط نمی شود ؛ بنابراین حق قانونی ایجاد شده ساقط نمی شود مگر با رضایت ذی حق یا به حکم قانون . پس چنانچه زن مکره به تمکین شده باشد ، موجب سقوط حق حبس نخواهد شد .

اعلام تمکین از طرف زن و سقوط حق حبس زن:

همین که زن اراده و رضایت خود مبنی بر تمکین را اعلام نماید ، ولو آنکه نزدیکی صورت نگیرد ، موجب سقوط حق حبس خواهد بود .

جهت کسب اطلاع و قبل از اقدام به دادخواست و طرح دعوی یا دفاع در دعوی با مشاوره حقوقی متخصص در این زمینه تماس حاصل فرمایید .