بایگانی ماه ژوئن, 2021

مجازات مشارکت و معاونت در قتل : یکی از مهمترین جرائم علیه نفس و حیات انسان، جرم قتل است که در قانون به یکی از اشکال قتل عمد، قتل شبه عمد و قتل خطای محض تقسیم می شود. آن چیزی که باعث می گردد در باب قتل با مسئله مشارکت و معاونت مواجه شویم وقوع قتل عمد است. همه ما می دانیم که مجازات قتل عمد طبق قانون و شرع ، قصاص است اما اگر ولی دم رضایت دهند می توان به پرداخت دیه اشاره نمود که با توجه به جنسیت مقتول، متفاوت است بدین صورت که دیه زن، نصف دیه مرد است .

مسئله ای که در این مقاله مورد توجه ما قرار گرفته است بررسی مجازات مشارکت و معاونت در قتل می باشد. مشارکت در یک جرم با مسئله معاونت متفاوت است و این امر نیز باعث شده است تا میزان مجازات افراد نیز متفاوت باشد. در این مقاله ابتدا به بررسی جرم معاونت و مشارکت و بیان تفاوت آن ها می پردازیم و در نهایت میزان مجازات هر کدام از این جرائم را در خصوص ارتکاب قتل عمد بررسی خواهیم کرد .

تفاوت مشارکت و معاونت در قتل

در وقوع یک قتل به صورت عمدی، وجود چند عنصر ضروری است. اول اینکه فردی باید در قالب مقتول وجود داشته باشد. دوم اینکه فردی به عنوان قاتل و با سوء نیت مبادرت به قتل فرد مقابل می نماید. در این شرایط و در صورتی که قاتل تنها یک نفر باشد می توان قاتل را مباشر جرم قلمداد کرد .

در جرم فوق می توان شاهد وجود عناصر دیگری بود که از جمله آن ها شریک جرم قتل و معاون جرم قتل است . مشارکت در قتل بدین صورت که چندین نفر مبادرت به قتل یک نفر می کنند خواه اینکه عمل همه آن ها برای قتل لازم باشد یا خیر. بدین صورت که مشارکت در قتل باید به صورت مستقیم صورت گیرد اما معاونت این گونه نیست .

در جرم معاونت ، مجرم سعی می کند از طریق تهدید ، تطمیع ، ترغیب و یا تهیه وسایل قتل ، وقوع این جرم را تسهیل نماید . البته افعالی همانند تهدید ، تطمیع یا ترغیب زمانی به عنوان معاونت در جرم شناخته می شوند که با توجه به عرف و یا شخصیت مجرم یا قاتل ، بتوان آن را دلیل محکمی برای وقوع قتل قلمداد نمود. مقدم بودن افعال فوق بر جرم قتل و همچنین نیت محکوم علیه نسبت به وقوع قتل نیز از جمله مهمترین شروط ممکن برای معاونت در قتل عمد است.

مجازات مشارکت در جرم قتل

مشارکت در قتل به معنای قاتل بودن است. حال ممکن است فعلی که یکی از افراد انجام داده است سبب مرگ نبوده و فعل یکی دیگر از افراد دلیل واقعی مرگ باشد. به عنوان مثال سه نفر با افعال مختلف سعی در زمین گیر کردن قربانی می کنند و در نهایت گرفتن جان قربانی توسط یکی از آن ها صورت می گیرد.

در خصوص مثال فوق می توان به این نمونه اشاره کرد که اگر یکی از طرفین به قربانی چند ضربه چاقو بزند و یکی از آن ها مقداری بنزین روی او ریخته و نفر سوم نیز با روشن کردن کبریت باعث سوختن مقتول شود همه آن ها به جرم مشارکت در قتل به قصاص محکوم می شوند چرا که فعل همه آن ها واجد عنصر مادی جرم قتل است.

اجرای حکم قصاص در خصوص افراد فوق کار راحتی نمی باشد چرا که اولیا دم باید دیه دو نفر را بپردازند تا حکم قصاص در خصوص آن ها اجرا شود. این در حالیست که در صورت بخشش از جانب اولیا دم، شرکای قتل موظف به پرداخت دیه مقتول هستند. در واقع هر کدام از آن ها موظف به پرداخت یک سوم از دیه مقتول می شود مگر اینکه اولیا دم برای پرداخت دیه به نحو دیگری دستور دهد.

مجازات معاونت در قتل

فردی که به عنوان معاون در قتل شناخته می شود اصولاً در صحنه جرم حضور ندارد اما با اعمال و افعالی که انجام داده است وقوع فعل مجرمانه را برای قاتل یا قاتلین راحت تر نموده است. مطابق قانون مجازات اسلامی، در جرائمی که مجازات قانونی آن ‌ها سلب حیات است همانند قتل عمد، مجازات معاون جرم، حبس تعزیری درجه‌ دو یا سه خواهد بود. حبس تعزیری درجه‌ دو عبارت است از حبس بین ١۵ تا ٢۵سال و حبس تعزیری درجه‌ سه عبارت است از حبس بین ۱۰ تا ١۵سال.

مجازات قتل زن توسط شوهر : یکی از اخبار دردناکی که هر از گاهی در نقاط مختلف جهان شنیده می شود قتل های خانوادگی است. هزاران دلیل مختلف وجود دارد تا یک قتل عمد در میان اعضای خانواده به وقوع بپیوندد. قتل فرزند توسط پدر، قتل خواهر توسط پدر و برادر، قتل والدین توسط فرزند و قتل زن توسط شوهر از متداول ترین قتل هایی به حساب می آیند که در سراسر جهان رخ می دهند.

در میان قتل های خانوادگی از قتل زن توسط شوهر به عنوان بیشترین آمار موجود نام می برند. این مسئله صرفاً به جوامع اسلامی مربوط نبوده و در بسیاری از کشورهای غیراسلامی نیز رخ می دهد. حال سوال این است که علت وقوع چنین جرمی و همچنین مجازات قتل زن توسط شوهر چیست؟ این مباحث را در ادامه بررسی می کنیم با توضیحات وکیل کیفری همراه باشید .

علل قتل زن توسط شوهر

تاکنون دلایل مختلفی برای وقوع قتل زن توسط همسر بیان شده اند اما عمده ترین ادعاهای صورت گرفته عبارتند از:

• خیانت زن به شوهر
• انجام کارهایی برخلاف مصلحت خانواده
• عدم اطلاعت و فرمانبرداری از مرد
• مشکلات بارز اقتصادی و توقعات بالای زن
• مشکلات روحی و روانی در مرد
• عدم توانایی مرد برای پرداخت مهریه و عدم انگیزه برای ادامه زندگی مشترک
• هیجانات ناشی از مواد مخدر، مشروبات الکلی و مواد مسکر

البته که در بسیاری از موارد زنان قربانی افکار متحجر مردان شده و به علت علائق متفاوت در زندگی، جان خود را به دنبال قتل توسط همسر از دست داده اند. این پدیده شوم که اغلب در کشورهای جهان سوم مشاهده می شود در حال افزایش بوده و شاید سال ها زمان ببرد تا مردم به درک متقابلی از حقوق زنان در نقاط محروم و دورافتاده برسند .

مجازات قتل زن توسط شوهر چیست؟

مجازات قصاص برای قتل عمد صرفاً در خصوص مجازات پدر در قتل فرزند حذف می گردد و در سایر موارد قتل ، مجازات آن اعدام است .

بنابراین اگر مردی زن خود را به قتل برساند و این قتل نیز طبق شواهد به عنوان قتل عمد شناخته شود مشمول قصاص یا پرداخت دیه است. اما قانون مجازات اسلامی به تبعیت از فقه تعیین نموده است که مرد در یک صورت از مجازات قصاص رهایی می یابد و حتی نیازی به پرداخت دیه ندارد.

اگر مردی بعد از قتل همسر خود ادعا کند که همسر خود را در حال زنا با مرد بیگانه دیده است در حالی که در تمکین وی بوده و ناشزه نباشد و شواهد نیز مهر تاییدی باشد بر ادعاهای مرد، مجازات قصاص و دیه از او ساقط می شود. شواهد مختلفی در این زمینه وجود دارد که از جمله آن ها می توان به وضعیت زن و مرد در حالت قتل و یا گزارشات پزشکی قانونی اشاره کرد.

نکته ای که در خصوص مجازات قتل زن توسط شوهر وجود دارد این است که مرد باید حتماً زن را بدون اکراه در حال زنا با مرد بیگانه ببیند و اگر آن دو در حال زنا نباشند (به عنوان مثال صرفا در حالت معاشقه یا هم آغوشی باشند) مرد نباید به قتل زن اقدام نماید در غیر این صورت مشمول مجازات قصاص و دیه می گردد. بنابراین مجازات قتل زن توسط شوهر باتوجه به وضعیت زن در زمان قتل متفاوت است .

مجازات قتل شوهر توسط زن

اکنون که مجازات قتل زن توسط شوهر را بررسی کرده ایم بد نیست تا به نقطه مقابل آن یعنی مجازات قتل شوهر توسط زن نیز بپردازیم . دقت کنید که استثنای وارده بر حکم فوق در خصوص این جرم اعمال نمی شود. بدین صورت که تفاوتی ندارد انگیزه زن از قتل مرده چه بوده است! در هر صورت مجازات قصاص و در صورت رضایت از جانب اولیا دم، دیه برای او در نظر گرفته می شود.

دقت کنید که زن در صورت قتل مرد موظف به پرداخت دیه کامل است اما اگر مجازات قتل زن توسط شوهر به پرداخت دیه منتهی گردد، مرد صرفاً نصف دیه کامل را پرداخت می کند. چرا که طبق قوانین اسلامی، دیه زن نصف دیه مرد است ، زن و مرد هر کدام که قاتل دیگری باشد از مقتول ارث نمی برد .

لازم به ذکر است که این قاعده صرفاً در خصوص زن و شوهر اجرا نمی شود بلکه طبق قانون قاتل نمی تواند از مقتول ارث ببرد حتی اگر رابطه آن ها نسبی باشد .

امید شاه مرادی – مشاور حقوقی و وکیل پایه یک دادگستری

روش ها و راه های فسخ اجاره : امروزه بسیاری از افراد به دلایل مختلف مبادرت به تنظیم قرارداد اجاره می کنند. گذشته از این که برخی از این قراردادها در قالب رهن و اجاره تنظیم می شوند یا برای ملک مسکونی یا تجاری هستند ، نیاز است تا با راه های فسخ اجاره آشنا شویم چرا که افراد اعم از موجر و مستاجر نیاز دارند در برخی از شرایط و طبق قانون مبادرت به فسخ قرارداد اجاره نمایند. به همین علت تصمیم گرفته ایم تا در این مقاله به بررسی راه های فسخ اجاره بپردازیم. با وکیل متخصص ملکی همراه باشید…

فسخ اجاره چگونه است؟

فسخ بدین معناست که می خواهیم یک قرارداد صحیح که منطبق بر شرایط صحت قراردادهاست را منحل نماییم اما باتوجه به اینکه قرارداد مورد نظر منطبق بر اصول حقوقی و قانونی است و یک قرارداد لازم می باشد نمی توان بدون استناد به یکی از خیارات یا بدون جلب رضایت طرف مقابل نسبت به این امر اقدام کرد. در همین ابتدای مقاله با برخی از اصطلاحات تخصصی مواجه شده ایم که نیاز به تعریف و تشریح دارند. این موارد عبارتند از:

• موجر

فردی که ملک تجاری یا مسکونی را اجاره می دهد.

• شرایط صحت قراردادها

اگر طرفین معامله یا قرارداد در زمان انعقاد آن دارای قصد و رضایت باشند و موضوع معامله نیز مشخص باشد ، معامله نیز مشروعیت داشته و همچنین طرفین نیز شرایط قانونی برای امضای قرارداد را داشته باشند معامله صورت گرفته مبتنی بر شرایط صحت قراردادهاست و باید به آن عمل نمود.

• قرارداد لازم

قراردادی است که صرفاً به درخواست یکی از طرفین منحل نمی شود و می بایست به مفاد آن عمل نمود .

• خیار

خیار اسم مصدر از باب اختیار است و به معنای حقی است که برای یکی از طرفین معامله ایجاد می گردد که به موجب این حق می تواند معامله یا قرارداد را فسخ نماید .

چگونه می توان قرارداد اجاره را فسخ کرد؟

از جمله راه های انحلال و بر هم زدن اجاره رضایت طرفین نسبت به این موضوع است. بنابراین اگر موجر یا مستاجر به هر دلیلی درخواست نماید تا قرارداد را منحل کنند اگر طرف مقابل رضایت دهد می توان آن را اقاله نمود اما فسخ قرارداد همیشه کار راحتی نیست و برای نیل به آن باید به موارد قانونی استناد کرد. بنابراین اگر طرف مقابل شما نسبت به فسخ بی میل است باید یکی از موارد ذیل را اثبات کنید تا بتوانید قرارداد اجاره را فسخ نمایید.

خیار تخلف شرط

اگر یکی از طرفین معامله به تعهد یا تعهدات خود عمل نکند طرف دیگر می تواند با استناد به خیار تخلف شرط آن قرارداد را فسخ نماید.

خیار تعذر تسلیم

اگر صاحب ملک نتواند ملک استیجاری را برای استفاده مستاجر آماده کند مستاجر حق دارد با استناد به این خیار، قرارداد را فسخ کند.

خیار عیب

اگر در ملک استیجاری عیب خاصی وجود دارد که استفاده مستاجر از آن را با مشکل مواجه می سازد می توان با استناد به خیار عیب قرارداد را فسخ نمود. دقت کنید که این عیب باید توسط مستاجر ایجاد نشده باشد. طبق قانون عیبی که بعد از عقد و قبل از تحویل گرفتن عین مستأجره به وجود آید ، موجب خیار است. اگر عیب ایجاد شده در مدت اجاره باشد قرارداد نسبت به قبل از بروز عیب صحیح و نسبت به بعد از آن حق فسخ دارد.

خیار شرط

طبق این خیار یکی از طرفین یا شخص ثالث حق فسخ اجاره تا زمان معین را دارد. تفاوت این خیار با خیار تخلف شرط این است که در خیار تخلف شرط، تعهداتی بر عهده طرفین مقرر می گردد و حق فسخ در صورت عدم انجام تعهدات ایجاد می گردد اما خیار شرط حق فسخ را در ماهیت خود دارد و نیازی به اجرا یا عدم اجرای تعهد از جانب یکی از طرفین یا شخص ثالث ندارد.

خیار رویت

خیار رویت یکی از راه های فسخ اجاره توسط مستاجر است. اگر ملک استیجاری بعد از رویت توسط مستاجر دارای ویژگی های تعیین شده از جانب موجر نباشد می تواند منجر به فسخ اجاره گردد.

خیار تخلف وصف

این خیار نیز شباهت بسیار زیادی به خیار رویت دارد و یکی از راه های فسخ اجاره توسط مستاجر می باشد بدین شکل که چنانچه وصف خاصی در عین مستأجره ذکر شده باشد و بعداً مشخص گردد مورد اجاره فاقد آن وصف است برای مستأجر حق فسخ به وجود می آید .

دقت کنید که مواردی همانند عدم پرداخت اجاره بها و … نیز در زمره مواردی قرار دارد که منجر به فسخ قرارداد اجاره می شوند اما همه این موارد در قالب یکی از خیارات فوق قابل بررسی است. به عنوان مثال اگر مستاجر تعهد کند هر ماه در زمان مشخصی، مبلغ خاصی را به عنوان اجاره بها پرداخت کند و به آن عمل نکند به علت تخلف از شرط مقرر، حق فسخ معامله را برای موجر ایجاد خواهد کرد.

تصرف عدوانی اراضی دولتی : بسیاری از ما با اصطلاحاتی همانند زمین خواری آشنا هستیم اما در کنار این اصطلاح ، موارد دیگری از جمله کوه خواری و دریاخواری نیز وجود دارد اما بد نیست بدانید که اصلاً در قوانین موجود چنین اصطلاحاتی وجود ندارد و نمی توان با استفاده از این عناوین، فرد یا افرادی را متهم نمود. در قانون به اعمالی همانند زمین خواری، کوه خواری، دریاخواری و مواردی همانند آن، تصرف عدوانی اراضی دولتی اطلاق می شود. این مبحث را در ادامه توسط وکیل متخصص تصرف عدوانی تشریح خواهیم کرد ؛ با ما همراه باشید..

تصرف عدوانی اراضی دولتی و ملی چیست؟

تعریف تصرف عدوانی اراضی دولتی برگرفته از تعریف کلی تصرف عدوانی است با این وصف که منظور از تصرف عدوانی در حالت کلی، تصرف غیرقانونی و ناحق اراضی متعلق به اشخاص حقیقی می باشد که در مالکیت خصوصی یا مشاع افراد است اما اگر فعل ارتکابی در خصوص اراضی ملی و متعلق به دولت صورت گرفته باشد به عنوان تصرف عدوانی اراضی دولتی و ملی شناخته می شود.

اراضی ملی و دولتی کدامند؟

زمین هایی که بدون هیچ گونه دخالتی از سوی انسان ها، شکل طبیعی و ابتدایی خود را حفظ کرده اند، در زمره زمین های ملی و دولتی به حساب می آیند. این زمین ها در مالکیت دولت هستند و منظور از ملی بودن بدین معناست که همه مردم باید از آن ها بهره ببرند. بنابراین هیچ فردی حق ندارد یک زمین دولتی و ملی را برای استفاده شخصی خود بکار ببرد به نحوی که حقوق دیگران را ضایع کند یا مانع استفاده دیگران گردد.

اراضی ملی که در بیرون از مناطق شهری واقع شده باشند همانند مراتع و جنگل ها به اداره منابع طبیعی تعلق دارد و آن هایی که در فضای داخل شهری واقع شده اند همانند پارک ها و فضای سبز، وابسته به سازمان مسکن و شهرسازی می باشند.
طبق قوانین موجود اگر قبل از تاریخ تصویب قانون ملی شدن جنگل‌ها، زمینی احیا شده باشد در شمار اراضی ملی قرار نمی گیرد و مالکیت افراد بر آن کاملاً قانونی است. این را هم اضافه کنیم که اگر زمینی بعد از شناسایی و تشخیص و طی مراحل قانونی جزء زمین های ملی قرار گیرد، بر اساس قانون آگهی می شود تا دیگران نسبت به آن ادعای حق و مالکیت نداشته باشند.

مجازات تصرف عدوانی اراضی ملی

هرچند به نظر می رسد قانون گذار باید شدت عمل بیشتری برای افراد در صورت تصرف عدوانی اراضی دولتی قائل باشد اما در عمل مشاهده می کنیم میزان مجازات تعیین شده برای این افراد بسیار کمتر از چیزی است که انسان تصور می کند. مجازات متصرفان غیرقانونی اراضی دولتی به صورت ذیل است:

• یک ماه تا یک سال حبس تعزیری
• بازگرداندن وضع زمین به حالت سابق (تخریب بنا و قطع درختان)

البته یک مسئله مهم در خصوص مجازات تصرف عداونی اراضی دولتی وجود دارد و آن هم احتمال ارتکاب به سایر جرائم در کنار این جرم است که باعث می شود مجرمین به مجازاتی فراتر از مجازات فوق محکوم شوند. در واقع اغلب کسانی که مبادرت به تصرف عدوانی اراضی دولتی می کنند برای قانونی جلوه دادن اقدامات خود، مبادرت به کلاهبرداری و یا جعل سند نموده و در کنار این ها ممکن است به پرداخت رشوه و استفاده از سند مجعول نیز متهم شوند. بنابراین می توان دریافت که اتهام نهایی بسیار فراتر از مواردی است که بیان کرده ایم.

نحوه شکایت از جرم زمین خواری

بسیاری از مردم در صورت مشاهده جرم زمین خواری صرفاً به ادعای تأسف اکتفا نموده و از کنار تجاوزات غیرقانونی اشخاص رد می شوند اما بهتر است باچگونگی شکایت از زمین خواران آشنا شوید. افرادی که متوجه جرم زمین خواری شده اند و یا به دنبال زمین خواری افراد دیگر متحمل خساراتی شده اند می توانند به دادسرا یا کلانتری محل مراجعه کرده و شکواییه خود را در قالب رفع تصرف عدوانی اراضی ملی تنظیم نمایند.

نکاتی در خصوص جرم زمین خواری

• جرم زمین خواری را می توان در خصوص تصرف غیرقانونی زمین های دولتی، جنگل ها، مراتع، حریم رودخانه ها، دریاها، کوه ها و … مطرح نمود با این حال عنوان شکواییه باید به صورت رفع تصرف عدوانی اراضی دولتی باشد.
• تصرف عدوانی اراضی ملی جرمی مستمر قلمداد می شود و تا زمان رفع آثار، ادامه دارد.
• رسیدگی به جرم زمین خواری خارج از نوبت رسیدگی می شود.
• مقام قضایی می تواند تا زمان صدور حکم، دستور توقف عملیات متجاوز یا متهم را صادر نماید.
• اگر تعداد متهمین پرونده بیش از سه نفر باشند و در عین حال امارات مختلف حاکی از وقوع زمین خواری باشد قاضی می تواند درخواست بازداشت موقت آن ها را صادر نماید.

حق شفعه چیست و در ملک مشاع چه شرایطی دارد ؟ اگر بخواهید به مواد مندرج در قانون مدنی یا کتب حقوقی در باب حق شفعه مراجعه کنید قطعاً با کلمات و اصطلاحاتی مواجه می شوید که برای عامه اجتماع و کسانی که دانشجوی رشته حقوق یا فقه و حقوق نبوده اند بسیار گنگ و نامفهوم است. حتی _شفعه_ نیز یک واژه عربی است و برخی از افراد تا زمان مراجعه به وکیل متخصص یا مشاوره حقوقی تقسیم ملک از چنین حقی با چنین عنوانی مطلع نیستند.

در خصوص این مبحث که به صورت کاملاً تخصصی در کتب حقوقی درج شده است باید به وکیل ملکی خبره یا مشاور حقوقی مراجعه کنید. ما نیز تصمیم گرفته ایم در این مقاله با زبانی ساده تر به بررسی حق شفعه در ملک مشاع بپردازیم ، فلذا پیشنهاد می کنیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید .

ملک مشاع و حق شفعه

ملک مشاع به زمین یا ساختمانی گفته می شود که مالکیت آن به صورت مشترک میان دو یا چند نفر باشد . بدین صورت که سهم هر کدام از حیث ارزش و قیمت مشخص است اما از حیث جغرافیا مشخص نیست . بدین معنا که مالکین ملک در جزء جزء آن ملک سهیم هستند .

هرچند یک مالک می تواند در حدود قوانین در ملک خود تصرف کند اما در ملک مشاعی باید این مهم را مورد توجه قرار داد که تصرف در مال و سهم خود نباید به تصرف در حق سایرین منجر گردد . یکی از حقوق فرد بر مال خود، حق بیع یا فروش ملک است اما با توجه به اینکه در ملک مشاع ، مالکیت به صورت واحد نیست حق شفعه برای شریک دیگر ایجاد می شود. این مسئله را در ادامه بیان می کنیم .

حق شفعه چیست؟

در مثال فوق اگر مالکین ملک دو نفر باشند ( و نه بیشتر ) برای فردی که قصد فروش ملک را ندارد حق شفعه ایجاد می گردد بدین صورت که خرید سهم شریک توسط وی بر دیگران ارجحیت می یابد. این حق در حقوق مدنی با عنوان حق شفعه شناخته می شود.
نکاتی در خصوص حق شفعه وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرند. این نکات عبارتند از:

• حق شفعه در خصوص زمین به وجود می آید بنابراین اگر ساختمان یا درختان یک باغ بدون زمین در معرض فروش قرار گیرند مشمول حق شفعه واقع نمی شوند.
• اگر تعداد مالکین در ملک مشاع از دو نفر بیشتر باشد حق شفعه برای هیچ کدام از آن ها ایجاد نمی گردد.
• شریکی که قصد خرید سهم شریک دیگر را دارد باید مبلغی را پرداخت کند که خریدار حاضر به پرداخت آن بوده است.
• حق شفعه صرفا در خصوص بیع (فروش) است و در صورتی که شریک اول بخواهد سهم خود را به دیگری ببخشد یا هدیه دهد یا امثال آن ها، حق شفعه ایجاد نمی گردد.
• حق شفعه در صورت فوت شریک به ارث می رسد اما هرکدام از شرکا نمی توانند آن را به میزان سهم خود در ملک مشاعی اجرا کنند بلکه باید آن را با توافق جمعی انجام دهند.
• حق شفعه فوری است و شریک ملک مشاعی باید فوراً آن را اعمال کند در غیر این صورت نمی تواند از حقوق مقرر در این زمینه بهره ببرد .

حق شفعه در موارد مختلف

حق شفعه مصادیق اندکی دارد اما در اغلب موارد و بخصوص در زمینه قیمت ملک دچار چالش می شود. در مبحث نهایی به صورت خلاصه حق شفعه را در موارد مختلف تشریح می کنیم :

حق شفعه در زمین کشاورزی

زمین کشاورزی اگر دارای دو مالک به صورت مشاع باشد هرچند تساوی در سهم وجود نداشته باشد مشمول حق شفعه می شود. حق شفعه زمانی اجرا می گردد که هر دو مالک در جزء جزء زمین شریک باشند ، فرد نمی تواند به اختیار و بدون رضایت شریک دیگر بخشی از زمین را جدا کرده و آن را بفروشد بلکه در صورت فروش سهم، شخص ثالث نیز در جزء جزء زمین و به میزان سهم خریداری شده شریک می گردد .

شفعه در آپارتمان

اگر آپارتمان مورد نظر بر روی زمین به صورت مشترک ساخته شده باشد و مالک آپارتمان دارای شراکت یا مالکیت اختصاصی بر روی زمین نباشد نمی تواند از حق شفعه استفاده کند .

حق شفعه در مزایده

باتوجه به اینکه مزایده نیز به نوعی عقد بیع محسوب می شود بنابراین می توان حق شفعه را نیز در خصوص مزایده وارد دانست مشروط بر اینکه شرایط حق شفعه برای شریک ملک ایجاد شده است.