تفاوت اجرای احکام مدنی با کیفری

تفاوت اجرای احکام مدنی با کیفری : اجرای احکام از جمله امور حائز اهمیت در فرآیند رسیدگی می باشد ، همانطور که در یک دسته بندی کلی دعاوی به حقوقی و کیفری تقسیم می گردند ، اجرای آرای صادره از این دو دسته نیز با یکدیگر دارای تفاوت ها و شباهت هایی می باشد ؛ در این مقاله به اجمال تفاوت های اجرای احکام مدنی با اجرای احکام کیفری مورد بررسی قرار خواهد گرفت .

تفاوت از حیث اقدام و ترتیب اجراء

اقدام جهت اجراء

اجرای احکام مدنی موکول به درخواست ذینفع است ولی اجرای احکام کیفری اصولاً از تکالیف و وظایف اجرایی محسوب می گردد و قاضی اجرای احکام کیفری راساً به محض قطعیت رأی توسط معاونت اجرای دادسرای دادگاه نخستین ، آن را به موقع اجرا می گذارد .

ترتیب اجراء

اجرای احکام مدنی در مواردی که حکم اعلانی است نیازی به اجراییه ندارد ولی در مواردی که حکم اعلامی است نیازمند صدور اجراییه و ابلاغ آن است لیکن در اجرای احکام کیفری بدون صدور اجراییه به موقع اجرا گذاشته می شود .

تفاوت از حیث موضوع

احکام مدنی متضمن ایفای تعهد ، پرداخت دین ، الزام به تنظیم سند ، انجام فعل یا ترک فعل و مانند آن است ولی احکام کیفری متضمن اعمال مجازات و یا اقدام تأمینی و تربیتی مانند : حبس ، شلاق ، پرداخت جزای نقدی ، تبعید و غیره می باشد .

تفاوت از جهت هزینه اجرا ء و حق اجراء

هزینه اجراء

اجرای احکام مدنی متضمن هزینه ‌های اجرایی است که محکوم علیه باید بپردازد و در صورت امتناع او توسط محکوم له پرداخت شده و در نهایت از اموال محکوم علیه وصول می گردد ؛ این هزینه ها عبارتند از :

• دستمزد کارشناس
• اجرت نگهداری و حفاظت اموال توقیف شده
• هزینه حمل و نقل مال توقیف شده
• سایر هزینه های ضروری برای توقیف و فروش اموال محکوم علیه

ولی در خصوص اجرای احکام کیفری چنین وصفی وجود ندارد مگر در خصوص دعاوی کیفری که منتهی به ضرر و زیان و خسارت ناشی از جرم شده است که در قسمت اخیر نیز موضوع امر حقوقی محسوب و مستلزم تقدیم دادخواست با رعایت شرایط آن می باشد .

حق اجراء

حق اجرا عبارت است از حقی که قانون به ازای خدمات اجرایی پیش‌بینی کرده است که پرداخت آن به عهده محکوم علیه ( شخصی است که اجرایی علیه او صادر شده باشد ) می باشد ، این حق در دعاوی مالی برابر پنج درصد ( نیم عشر محکوم به ) و در دعاوی غیرمالی نیز مبلغی به تعیین دادگاه دریافت می شود ، اما در احکام کیفری وجهی بابت اجرای حکم اخذ نمی گردد .

تفاوت از حیث تاثیر گذشت

در احکام مدنی اعلام گذشت در هر مرحله باعث موقوف الاجرا شدن حکم می گردد و به عبارت دیگر موجب مختومه شدن پرونده می‌شود اما در حکم کیفری بستگی به نوع جرم دارد اگر از جرم قابل گذشت باشد پس از اعلام گذشت اجرای مجازات موقوف می گردد ولی چنانچه جرائم غیر قابل گذشت باشد چنین اثری ندارد .

امید شاه مرادی وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی