نکاتی پیرامون قرار کارشناسی

نکاتی پیرامون قرار کارشناسی : کارشناسی از جمله وسایل اثبات دعوا است که یکی از طرفین تقاضای ارجاع موضوع به کارشناس را می نماید یا قاضی دادگاه راساً ضرورت ارجاع امر به کارشناس را تشخیص می دهد ، لازم به ذکر است که تنها در مواردی قرار کارشناسی صادر می‌شود که موضوع قرار یک امر تخصصی باشد .

به عنوان مثال در مواردی که یکی از طرفین دعوا ادعای جعلی بودن امضای ذیل سندی را بنماید موضوع جهت بررسی به کارشناس متخصص در زمینه خط شناسی ارجاع می گردد ، و کارشناس جهت کشف حقیقت اختیار استفاده از تمام وسائل مورد نیاز را دارد . آنچه از ماده ۲۵۷ قانون آیین دادرسی مدنی استنباط می گردد این است که در صورت تقاضای اصحاب دعوا قاضی دادگاه مختار است که این تقاضا را قبول نماید یا رد کند لکن دو ضمانت اجرا در صورت عدم ارجاع امر به کارشناس وجود دارد ؛ ضمانت اجرای اول اینکه یکی از جهات نقض رای در دیوان عالی کشور عدم ارجاع امر تخصصی به کارشناس می باشد ، ضمانت اجرای دوم اینکه رعایت نکردن معیارهای تشخیص فنی و تخصصی بودن موضوع جهت ارجاع امر به کارشناس برای قضات تخلف انتظامی به شمار می آید .

شرایط صدور قرار کارشناسی

۱_ موضوع قرار کارشناسی

باید یک امر فنی و تخصصی باشد به عنوان مثال چنانچه خواهان مدعی خسارت تأخیر در انجام تعهد توسط خوانده باشد کارشناس جهت تایید خسارت و میزان آن تعیین می ‌گردد .

۲_ تعداد و مشخصات کارشناس

تعداد کارشناسان در صورت تعدد باید فرد باشد ،کارشناسان از میان اشخاص دارای صلاحیت فنی و تخصصی در رشته مربوط انتخاب می گردند ، در صورتی که موضوع هیئت کارشناسان ارجاع داده شده باشد نظر اکثریت معتبر خواهد بود لکن بایستی نظر اقلیت نیز در صورت مجلس مربوطه قید گردد وگرنه نظر کارشناسان اعتبار خود را از دست خواهد داد. طرفین می توانند کارشناس را با تراضی کتبی انتخاب و به دادگاه معرفی نمایند در غیر اینصورت دادگاه اقدام به انتخاب کارشناس به قید قرعه می نماید .

انجام کارشناسی

کارشناس پس از قبول امر ، بایستی درمحدوده موضوع قرار اقدام به تحقیقات لازم می نماید ، کارشناس صرفاً در حوزه ای اظهار نظر می نماید که دادگاه برای کارشناسی به وی ارجاع داده است و خارج از آن حق اظهار نظر و تحقیق ندارد و اگر برخلاف موضوع ارجاعی اقدام نماید ، دادگاه به آن ترتیب اثر نمی دهد .

نکات مرتبط با اظهار نظر کارشناس

1. اظهار نظر کارشناس بایستی در برگه مخصوص موصوف به برگه صورت مجلس انجام شود و ذیل برگه را امضاء نماید .
2. نظر کارشناس باید مستدل و مستند باشد .
3. کارشناس باید در موضوع ارجاعی اظهار نظر صریح نماید ، و نظر خود را مطابق بر واقعیت و بی طرفانه اظهار نماید و قاضی دادگاه را در کشف واقع همراهی و کمک نماید .
4. کارشناس باید خلاصه تحقیقات و کاوش های خود را در صورت مجلس کارشناسی قید نماید .
5. کارشناس بایستی در انتهای نظریه خویش به نتیجه گیری موضوعی بپردازد .
6. چنانچه کارشناس با سوء نیت برخلاف واقع اظهار نظر نماید مطابق ماده ۳۷ قانون کانون کارشناسان رسمی دادگستری به مجازات جعل محکوم می گردد و چنانچه نظر کارشناس در رای دادگاه موثر باشد به حداکثر مجازات محکوم می شود .

امید شاه مرادی – مشاور حقوقی و وکیل پایه یک دادگستری