نکاتی در خصوص تأمین دلیل
تأمین دلیل یکی از رایج ترین قرارهایی که در مراجع حقوقی صادر می شود. تا با استفاده از آن مانع از بین رفتن دلایل اثبات دعوا شد. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که به شورای حل اختلاف یا دادگاه عمومی مراجعه کرده باشید. و نگران از دست رفتن و اوضاع و احوالی باشید که می خواهید با استفاده از آن ها ادعای خود را اثبات کنید و از حق خود دفاع کنید .
قانون گذار در این شرایط با وضع قوانین تأمین دلیل سعی نموده است. حداکثر تلاش خود را برای جلوگیری از امحا ادله اثبات دعوا به کار گیرد .
- حال سوال این است که تأمین دلیل چیست؟ و تفاوت آن با تأمیـن خواسته در چه مورادی است؟
- انواع تأمین دلیل کدامند و اعتبار تأمین دلیل و مرجع صالح برای رسیدگی به درخواست تأمیـن دلـیل و نحوه ثبت و استفاده از مزایای آن چگونه است؟
تأمین دلیل چیست و چه تفاوتی با تأمین خواسته دارد؟
در قانون آیین دادرسی مدنی آمده است که اگر فردی دارای حقی باشد و احتمال دهد؛ در آینده برای رسیدن به حق خود نتواند از دلایل و مدارک موجود بهرهمند شود، می تواند از دادگاه درخواست تأمیـن دلیـل کند . زمانیکه یک شخص به دادگاه مراجعه می کند تا علیه فرد دیگری شکایت نماید یا درخواست حقوقی داشته باشد باید ادله ای را جهت اثبات حق خود ابراز کند. در واقع اگر در زمان تشکیل پرونده هیچ مدرکی دال بر اثبات حقانیت ادعای خود نداشته باشد نمی تواند کاری از پیش ببرد .
حقی که برای او در جریان یک دعوا و برنده شدن آن در نتیجه دادرسی ایجاد می شود فرد را به سمت ارائه دادخواست تأمین دلیل سوق می دهد. زمان ارائه دادخواست تأمین دلیل می تواند قبل از اقامه دعوی و یا در حین رسیدگی باشد . تقاضای تأمین دلیل از سوی ذی نفع به شکل یک دادخواست نوشته می شود .
همانطور که مشخص است تأمین دلیل به معنای حفظ دلایل است. اما تأمین خواسته کیفری به معنای حفظ حقی است که احتمالاً در نتیجه اثبات دعوا برای خواهان به وجود می آید. به عنوان مثال خواهان احتمال می دهد که خوانده پیش از صدور حکم قطعی ممکن است اموال خود را به دیگری انتقال دهد تا از پرداخت دین خود به خواهان خودداری نماید بنابراین درخواست تأمین خواسته می دهد تا از انتقال مال به وسیله خوانده جلوگیری کند ؛ لازم به ذکر است تمامی نکات و شرایط تأمین خواسته در مقاله دیگری به تفصیل توضیح داده شده است. که شما جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید به مطالعه آن مقاله بپردازید .
انواع تأمـین دلیـل
تأمین دلیل دو حالت دارد که این دو حالت را می توان در قالب دو مثال متداول که در جامعه رخ می دهد بیان نمود . تصور نمایید راننده آژانس هستید و با خودرو شخص دیگری تصادف کرده اید و ایشان مقصر حادثه بوده است . خودرو هم در پارکینگ است و نمی توانید از آن استفاده کنید اما ادله موجود ، مقصر بودن شخص مقابل را اثبات می کند . حال اگر بخواهید منتظر جلسه دادرسی بمانید و تا صدور حکم قطعی خودرو خود را تعمیر نکنید قطعاً خسارت زیادی به شما تحمیل خواهد شد بنابراین شما می توانید با تأمین دلیل و بر اساس نظر کارشناس دادگستری وضعیت خودرو خود را تعیین نموده و پس از آن اقدام به تعمیر خودرو نمایید و با این اقدام به فعالیت شغلی خود برگردید و دیگر نیازی نیست تا صدور حکم قطعی یا حتی صدور حکم بدوی منتظر بمانید
در مثال دوم اوضاع قدری پیچیده تر است. تصور کنید شخصی که می خواهد به نفع شما شهادت دهد قرار است از کشور خارج شود . در واقع تنها شاهد ماجراست و اگر از کشور خارج شود برای شما بسیار گران تمام می شود . در این شرایط نیز می توانید درخواست تأمین دلیل بدهید. اما اگر از فردی طلب دارید و احتمال دارد تا قبل از شروع جلسه دادرسی و صدور حکم در این خصوص ، اموال خود را به دیگران انتقال دهد. یا آن ها را از بین ببرد. در حالی که طبق قوانین مربوط به طلب و پرداخت آن ، بخشی از مال شخص باید در اختیار شما قرار بگیرد باید درخواست تأمین خواسته بدهید .
اعتبار تأمین دلیل
اعتبار تأمین دلیل صرفاً به معنای صورت برداری یا حفظ مدارک و اوضاع واحوالی است که اثبات کننده حق خواهان می باشد و به غیر از آن اعتبار دیگری ندارد . بنابراین اگر مرجع صالح رسیدگی به دعوا با درخواست تأمین دلیل هم موافقت کرد هرگز به معنای پیروزی خواهان در یک دعوی نخواهد بود. حتی اگر در دادرسی مورد نظر شکست بخورد و در نتیجه تأمین دلیل خساراتی به خوانده وارد شده باشد؛ در صورت درخواست خوانده باید از عهده خسارات وارده بر آید .
مرجع صالح
طبق قانون آیین دادرسی مدنی مرجع صالح تأمیـن دلیـل، شورای حل اختلاف محلی است. اگر شورای حل اختلاف در منطقه شما تأسیس نشده است می توانید به دادگاه حقوقی مراجعه کنید . منظور از شورای حل اختلاف محلی ، شورایی است که ادله و مدارک اثبات کننده ادعا در آن جا قرار دارند . اگر تأمیـن دلیـل در خصوص ملک غیرمنقول است شورای حل اختلاف محل وقوع مال غیرمنقول صلاحیت رسیدگی دارد. و در سایر موارد باید به شورای حل اختلاف محل اقامت خوانده مراجعه کرد .
مراحل درخواست تأمین دلیل
ارائه دادخواست تأمیـن دلیـل نیز همانند طرح دادخواست در سایر دعاویست. بدین صورت که با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی در سراسر کشور اقدام به ثبت دادخواست تأمین دلیل می نمایید .
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.