مسئولیت مالک ماشین در تصادفات رانندگی

مسئولیت مالک ماشین در تصادفات رانندگی

مسئولیت مالک به چه معناست؟

اصل بر مسئولیت مالک است یا راننده؟

در قانون مجازات اسلامی و قانون بیمه اجباری شخص ثالث سخنی از مسئولیت مالک به میان نیامده است . قانون مجازات اسلامی بر مسئولیت راننده تکیه می کند و قانون بیمه اجباری شخص ثالث از اصطلاح «دارنده» استفاده کرده است . دارنده به استناد تبصره 1 ماده 1 همین قانون عبارت است از مالک یا متصرف خودرو ، هر کدام بیمه نامه خودرو را به نام خود تحصیل کند ، تکلیف بیمه کردن از دیگری ساقط است . بنابراین ممکن است دارنده و راننده یک نفر یا متفاوت باشند .

اگر فردی بدون اجازه مالک از اتومبیلش استفاده کند و خسارت جانی یا مالی رخ دهد، مسئولیت جبران خسارت با کیست؟

مسئولیت نهایی با راننده است اما در صورت بیمه بودن خودرو به نام مالک، امکان مطالبه خسارت و دیه از محل بیمه وجود دارد و البته مالک می تواند پس از پرداخت خسارت، به عامل زیان که همان راننده است مراجعه کند اما بدیهی است چنین مالکی تحت هیچ عنوانی مورد تعقیب کیفری قرار نمی گیرد .

مسئولیت مالک ماشین در تصادفات رانندگی

اگر خودرو بیمه نباشد ، درصورت تصادف تکلیف چیست؟

در این موارد زیان دیده با استناد به قواعد عمومی مسئولیت مدنی تقاضای جبران خسارت می نماید. به همین جهت ماده 10 قانون بیمه اجباری اشخاص ثالث صندوقی را به نام صندوق تأمین خسارتهای بدنی پیش بینی کرده که عابر می تواند با مراجعه به آن خسارات بدنی وارد بر خود را مطالبه کند . البته متأسفانه تشریفات دریافت خسارت از این صندوق، در عمل فایده و فلسفه وجودی آن را تحت الشعاع قرار داده است.

در مواردی که تصادف ناشی از قوه قاهره است تکلیف چیست؟

در این موارد به استناد ماده 530 قانون مجازات اسلامی ضمان منتفی است ، زیرا آسیب های وارده را نمی توان به هیچ کسی منتسب کرد . اما با این حال، چون قوه قاهره ( مثل زلزله ، سیل ) از موارد استثنائی قانون بیمه اجباری شخص ثالث محسوب نمی شود، زیان دیده از آسیب های ناشی از وسایل نقلیه موتوری می تواند از محل بیمه آن خودرو جبران خسارت کند ، گرچه علّت حادثه قوه قاهره باشد .

مسئول جبران خسارت در تصادفات با تقصیر هر دو وسیله نقلیه کیست ؟

در مسئولیت مالک ماشین در تصادفات رانندگی در ماده 528 قانون مجازات اسلامی در این مورد، متصرف هر خودرو را ضامن نیمی از خسارات وارده به خودروی مقابل دانسته است . دلیل این حکم هم آن است که به واسطه تقصیر متصرفان هر دو خودرو، هیچ کدام مستحق دریافت همه خسارت نیستند ، و در واقع نیمی از خسارت را باید به خاطر تقصیرشان متحمل شوند .البته بهتر بود قانون گذار مانند مورد ماده 526 اینجا هم موضوع را قابل کارشناسی اعلام می کرد و اجازه می داد دادگاه خسارت وارد بر هر خودرو را با توجه به درجه تأثیر خودرو در وقوع حادثه تعیین کند نه به تساوی .

وکیل امید شاه مرادی وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی