اقدامات لازم بعد از فوت صاحب چک

اقدامات لازم بعد از فوت صاحب چک : از مهمترین سوالاتی که بعد از فوت یک فرد مطرح می گردد این است که تکلیف حقوق و تعهدات وی چه می شود؟ به عنوان مثال اگر فردی یک چک را از دیگری دریافت کرده باشد .

• اما قبل از دریافت وجه آن فوت نماید آیا وراث وی می‌توانند نسبت به دریافت وجه چک اقدام کنند؟
• اگر صادرکننده چک فوت کند تکلیف دارنده چک برای وصول وجه آن چه می شود؟
• یا بهتر است تا سوال خود را اینگونه بپرسیم که اقدامات لازم بعد از فوت صاحب چک چیست؟

این مسئله را در ادامه ، توسط وکیل چک تشریح می کنیم .

انواع دارایی متوفی

زمانی که یک فرد فوت می کند دارایی‌های او به دو بخش دارایی مثبت و دارایی منفی تقسیم می شوند. دارایی مثبت به آن بخش از دارایی متوفی اطلاق می گردد که شامل اموال منقول و غیرمنقول، اعم از وجوه نقد، طلا، سکه، منسوجات، املاک، مستغلات و حقوق مادی و معنوی است؛ در این خصوص می‌توان به حق یک فرد در خصوص مراجعه به بانک و مطالبه وجه چکی که به نام او صادر شده است اشاره نمود. دارایی های دیگر نیز همانند زمین، باغ، خانه، مغازه، زیورآلات و … نیز مشخص و مشهود هستند و نیاز به تعریف ندارند.

دارای منفی نقطه مقابل این اموال بوده و به تمامی بدهی ها، قروض، دیون، تعهدات و تکالیفی اطلاق می گردد که متوفی در زمان حیات خود مکلف به پرداخت یا اجرای آنها بوده است؛ از چالش برانگیزترین مسائلی که در حوزه حقوق مدنی و امور حسبی مطرح می گردد همین بخش است و این که تکلیف دیون و تعهدات متوفی بعد از فوت چیست؟ به عنوان مثال می‌توان به مهریه زن اشاره نمود که یکی از تعهدات مالی مرد در قباله زوجه می باشد و بعد از فوت شوهر نیز قابل مطالبه است .

نحوه وصول وجه چک بعد از فوت صاحب چک

وراث متوفی باید در وهله اول به شورای حل اختلاف مراجعه کرده و درخواست مهر و موم ترکه، تصفیه ترکه و صدور گواهی انحصار وراثت نمایند. مرجع صالح در این زمینه مبادرت به انجام اقدامات فوق نموده و سعی می‌کند با خارج کردن دارایی‌های منفی از تمام اموال متوفی ترکه را تصفیه نموده و سهم الارث وراث را از اموالی که باقی مانده است پرداخت نماید.

در این خصوص یکی از وراث متوفی می تواند بعد از کسب اجازه از مرجع صالح، چک صادر شده به نام مورث را نزد بانک محال علیه برده و نسبت به نقد شدن وجه آن اقدام نماید. این مبلغ ممکن است برای پرداخت دیون، قروض و اجرای تعهدات و تکالیف متوفی به کار گرفته شود یا به عنوان اموال و دارایی های مثبت به نسبت قانونی میان وراث تقسیم گردد. در هر صورت نحوه تقسیم آن میان وراث و یا ارائه وجه آن به طلبکاران باید با مجوز قانونی و طبق مندرجات گواهی حصر وراثت باشد .

وصول وجه چک بعد از فوت صادر کننده آن

مهمتر از مورد قبلی می توان به زمانی اشاره کرد که فردی متعهد به پرداخت وجه چک بوده و قبل از پرداخت آن فوت نماید. بدین صورت که صادر کننده چک یک چک وعده دار یا بدون وعده را به طرفیت دیگری امضا کرده و پیش از پرداخت وجه آن از دنیا برود. در این شرایط اگر خبر فوت صادر کننده به بانک محال علیه برسد حساب های وی مسدود شده و دارنده چک نمی‌تواند نسبت به وصول وجه چک اقدام کند.

در این خصوص وی می‌تواند به دادگاه مراجعه کرده و به عنوان یکی از کسانی که اجازه درخواست صدور گواهی انحصار وراثت را دارد نسبت به این امر اقدام نموده و در زمان تصفیه ترکه، وجه چک را به نسبت اموال متوفی در مقایسه با طلب سایر طلبکاران دریافت نماید. نکته قابل توجه در این خصوص، تبدیل شدن تمام بدهی های مدت دار متوفی به حال می باشد بنابراین اگر متوفی که چک مدت دار را صادر کرده باشد به محض فوت وی این چک به یک دین حال تبدیل شده و دارنده چک می تواند نسبت به وصول وجه آن از طریق مراجع حقوقی اقدام نماید .

نکته : دریافت وجه چکی که دارنده یا صادر کننده آن فوت شده است توسط وراث یا نماینده قانونی متوفی صورت می گیرد و هر گونه تصرف یا تصاحب وجه آن پیش از دستور مرجع قضایی خلاف قانون می باشد. وصول وجه چک در این شرایط نیازمند درخواست گواهی حصر وراثت، تهیه لیست اموال متوفی، مهر و موم ترکه، تصفیه ترکه و مواردی از این قبیل می باشد بنابراین بهتر است انجام این اقدامات را به وکیل چک بسپارید.