10 شرط ابطال رای داوری

شرایط ابطال رای داوری و نکات مهمی که باید بدانید : داوری یکی از نهادهایی است که در قوانین مدون جمهوری اسلامی ایران و برخی دیگر از کشورها به آن اشاره شده است. داوری از آن جهت حائز اهمیت که به طرفین اختلاف این امکان را می دهد تا بدون مراجعه به دادگاه و قرار گرفتن در روند تشریفات دادرسی و همچنین جهت جلوگیری از اطاله دادرسی در سریع ترین زمان ممکن مشکل موجود را حل و فصل کنند.

رفع مسالمت آمیز اختلافات یکی دیگر از مزایای مراجعه به داوری برای رفع اختلافات حقوقی است. در واقع اغلب کسانی که داوری را برای رفع مشکل خود انتخاب می کنند در حال بیان این مسئله هستند که قصد وقوع جنگ و دعوا و درگیری را نداریم و صرفاً به دنبال روشن شدن حق و اجرای عدالت هستیم. بنابراین مراجعه به داوری در درون خود نوعی مصالحه و آرامش را به دنبال دارد.

همین امر در خصوص مسائل کیفری به صورت میانجی گری مطرح می شود. بنابراین افرادی که مرتکب جرم شده اند یا متهم به وقوع جرم شده اند یا قربیانیان و کسانی که در افعال مجرمانه به عنوان مجنی علیه شناخته می شوند برای جلوگیری از وقوع تنش های جدی و به جای مراجعه به دادگاه کیفری می توانند به میانجی گر مراجعه کنند. این مقاله در خصوص بررسی نهاد داوری و شرایط ابطال رای داوری است .

چه زمانی می توان به داوری مراجعه کرد؟

مراجعه به داوری در برخی از شرایط اجباری و در برخی دیگر از موارد اجباری نبوده و طبق اختیار طرفین صورت می گیرد. زمانیکه طرفین در قرارداد اولیه شرط مراجعه به داوری را گنجانده باشند در صورت وقوع اختلاف حقوقی باید به نهاد داوری مراجعه کنند. اگر هم شخص خاصی به عنوان داور تعیین شده باشد باز هم باید این شرط رعایت گردد مگر اینکه به نحوی از انحا انجام شرط مذکور وجود نداشته باشد.

ارجاع به داوری در قرارداد ها

علاوه بر مورد فوق باید به زمانی اشاره کرد که طرفین بدون وجود اجبار یا شرایط قراردادی و بعد از وقوع اختلاف با یکدیگر توافق می کنند تا به داور مراجعه کنند. بنابراین امکان مراجعه به داور در هر مرحله ای از وقوع اختلاف وجود دارد مشروط بر اینکه طرفین قبل از وقوع اختلاف یا بعد از حدوث آن نسبت به یک داور خاص و مشخص و مراجعه به او به توافق رسیده باشند.

شرایط ابطال رای داوری کدامند؟

در مطالب فوق از ارزش و اهمیت رای داور سخن گفتیم اما نباید این مسئله را هم فراموش کنیم که اگر داور از شرایط قانونی تخطی کند می توان رای او را باطل کرد و برای رسیدگی به موضوع راهی مراجع حقوقی دیگر از جمله دادگاه ها شد. شرایط ابطال رای داوری عبارتند از:

1. در صورتی که رای صادره مخالف با قوانین موجد حق باشد.
2. در صورتیکه داور نسبت به مطلبی که موضوع داوری نمی باشد رای صادر کند.
3. چنانچه داور خارج از حدود اختیار خود مبادرت به صدور رای نموده باشد. (در این صورت فقط آن قسمت از رای که خارج از اختیارات داور است ابطال شده و مابقی رای صحیح است.)
4. در صورت انقضای مدت داوری و صدور رای در زمانی که صلاحیت داوری به علت انقضای مهلت وجود ندارد. اغلب موارد این مسئله در خصوص توافقات مراجعه به داوری در قراردادها رخ می دهد چرا که برای مراجعه به داور زمان خاصی را در نظر می گیرند.
5. درصورتیکه رای داور با آنچه که در دفتر املاک یا بین اصحاب دعوا در دفتر اسناد رسمی ثبت شده است و دارای اعتبار قانونی است مخالف باشد.
6. در صورتیکه رای به وسیله داورانی صادر شده باشد که مجاز به صدور رای نبوده اند.
7. اگر قرارداد رجوع به داوری یا قرارداد اصلی به علتی از علل قانونی فاقد اعتبار اعلام گردد.
8. در مواردی که عدم صلاحیت داور به علت مسائلی همانند حجر تایید شود.
9. اگر مشخص شود که داور با هدف جانبداری مقرضانه از یکی از طرفین دعوا به این کار اقدام کرده باشد.
10. مورد آخر اینکه طرفین هر دو توافق کنند که رای داور را بی اعتبار اعلام کرده و رسیدگی به موضوع را در صلاحیت یک مرجع دیگر قرار دهند.

نحوه ابطال رای داور

در صورت وقوع هر کدام از مسائل فوق شما می توانید ظرف مدت 20 روز از ابلاغ رای نسبت به رای صادره اعتراض نمایید. در این خصوص دادگاه حقوقی صلاحیت رسیدگی به درخواست شما مبنی بر ابطال رای داوری را خواهد داشت. درصورت بروز اختلاف در این زمینه، موضوع اصلی نیز به دادگاه عمومی محول می شود تا مورد رسیدگی واقع گردد .

در واقع اگر اختلاف مطروحه ابتدا در دادگاه حقوقی جریان داشته است و از آن طریق به داوری ارجاع شده باشد، رسیدگی به دعوای ابطال رای داور نیز در صلاحیت همان دادگاه خواهد بود و در صورتی که طرفین بدون مراجعه به دادگاه و با تراضی یکدیگر به داوری رجوع کرده باشند، دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را داشته باشد صالح به رسیدگی به دعوای ابطال رای داور نیز خواهد بود .