پرسش و پاسخ پیرامون دعاوی نفقه

پرسش و پاسخ پیرامون دعاوی نفقه : نفقه از مهم ترین موضوعاتی که در حقوق خانواده مطرح می گردد ، همانطور که در مقالات مرتبط به حقوق خانوادگی موجود در این وب سایت پرداخته شده است ؛ اشخاص واجب النفقه عبارتند از زن ، فرزند و در مواردی پدر و مادر ، موضوع نفقه به دلیل اهمیت آن از دو جنبه مدنی و کیفری قابل بررسی می باشد .

در این مقاله که توسط امید شاه مرادی وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی متخصص نفقه و دعاوی خانوادگی تهیه و تنظیم شده ، به بعضی از سوالات پرتکرار مخاطبین محترم در خصوص نفقه پرداخته شده است .

آیا آنچه به عنوان نفقه پرداخت می شود موجب مالکیت می گردد یا اذن در انتفاع ؟

در پاسخ باید بین اموال مصرف شدنی که با انتفاع ، از بین می روند و اموال مصرف نشدنی تفاوت قائل شد در صورتی که نفقه از اموال مصرف شدنی مانند خوراک باشد ، دریافت کننده حق تصرف مالکانه دارد و اصل بر مالکیت شخص واجب النفقه است .

در خصوص اموال مصرف نشدنی مانند مسکن اصل بر اذن در انتقاع است . البته لازم به ذکر است برخی از اموال مصرف نشدنی مانند پوشاک نیز برحسب عرف ، اصولاً موجد حق مالکانه است نه فقط اذن در انتفاع ، مگر انفاق دهنده خلاف آن را به صراحت قید نماید ‌‌.

آیا بین نفقه زن با سایر اقارب تفاوتی وجود دارد ؟

نفقه زوجه در مقایسه با نفقه اقارب دارای ویژگیها و خصوصیاتی است که عبارتند از :

1. زن می تواند نفقه زمان گذشته خود را از شوهر مطالبه کند درحالی که سایر اقارب فقط نسبت به آینده می‌توانند مطالبه نفقه نمایند .
2. نفقه زن مقدم بر نفقه اقارب است بدین معنا که مطابق ماده ۱۲۰۳ قانون مدنی چنانچه شخصی بضاعت مالی کافی جهت انفاق هم زمان همسر و سایر اقارب نداشته باشد تنها زن مستحق دریافت نفقه می باشد .
3. نفقه زوجه تکلیف یک جانبه است یعنی زن هیچ گاه مکلف به پرداخت نفقه به شوهر نمی باشد این در حالی است که پرداخت نفقه سایر اقارب تکلیف متقابل است و چه بسا ممکن است خویشاوندی که یک روز از شخصی نفقه دریافت کرده در روزگار دیگر به همان شخص نفقه پرداخت نماید .
4. نفقه زن مشروط به تمکن مالی مشارالیه و مرد نیست و حتی در صورتی که زن دارایی بیش تری از مرد داشته باشد باز هم مستحق دریافت نفقه می باشد.
5. در تعیین مقدار نفقه زن تمکن مالی مرد در نظر گرفته نمی‌ شود و بر اساس وضعیت اجتماعی زن میزان نفقه به وی می ‌گردد لکن در خصوص نفقه سایر اقارب وضعیت معیشت پرداخت کننده در نظر گرفته می شود.

آیا به ولد زنا ( فرزند متولد شده از رابطه نا مشروع ) نفقه تعلق می گیرد ؟

وکیل نفقه : در این خصوص بین حقوق دانان اختلاف نظر وجود دارد ، اقلیت بر این نظر هستند که چون ولد زنا از والدین خویش ارث نمی برد بنابراین مستحق دریافت نفقه نیز نمی باشد ؛ لکن اکثرحقوقدانان و رویه محاکم بر این نظر هستند که همانطور که پدر در این موارد ملزم به دریافت شناسنامه برای فرزند طبیعی خود است ، بایستی نفقه وی را پرداخت نماید .