نحوه ارجاع به داوری در قراردادها

نکات حقوقی مهم ارجاع به داوری در قراردادها : داوری یکی از شیوه های سنتی برای رفع اختلاف میان دو یا چند نفر است. در گذشته تمام سیستم قضایی را داوری تشکیل می داد اما این امر در دنیای امروز به حاشیه رفته و کمتر مورد توجه قرار می گیرد اما مزایای مراجعه به داوری و یا همان ارجاع امر به داوری باعث شده است تا همچنان برخی از افراد از ارجاع به داوری در قراردادها استقبال کنند. در این مقاله به همراه وکیل تنظیم قرارداد به بررسی این مبحث می پردازیم .

شرط ارجاع به داوری

در قراردادهای منقعده میان افراد و یا به صورت مجزا از قرارداد اصلی می توان در خصوص ارجاع امر به داوری توافق نمود. بدین صورت که طرفین در قرارداد اصلی یا قرارداد دوم شرط می کنند اگر مسئله ای از قرارداد مورد نظر ایجاد گردد برای رفع اختلاف به داور مراجعه کنند.

دقت کنید که ارجاع به داوری در قراردادها تا حدی قابل قبول است که به مسائل کیفری نکشد و صرفا مشمول مسائل حقوقی باشد.

توافق برای ارجاع به داوری

طرفین می توانند حتی بعد از بروز اختلاف نیز برای مراجعه به داور توافق کنند. بنابراین علاوه بر شرط ارجاع به داوری در قراردادها و یا ارجاع به داوری در خارج از قرارداد می توان به توافق در این زمینه بعد از وقوع اختلاف و یا حتی بعد از تشکیل پرونده در دادگاه اشاره نمود.

البته اگر شما در قرارداد اولیه شرط ارجاع به داوری را گنجانده باشید نباید در دادگاه تشکیل پرونده دهید چرا که با عدم استماع دعوی مواجه می شوید اما اگر شرط ارجاع به داوری را قید نکرده اید و برای رفع اختلاف به دادگاه حقوقی مراجعه کردید، می توانید باتوافق یکدیگر، پرونده را از مقام قضایی گرفته و به داور بسپارید.

منتفی شدن ارجاع به داوری

ممکن است شما در قرارداد خود درج کرده باشید که در صورت بروز اختلاف میان طرفین، به داور مراجعه کنید اما در موارد ذیل، ارجاع به داوری در قراردادها منتفی شده و اصولا پرونده باید راهی دادگاه صالح شود:

• اگر داور، مسئولیت مربوطه را نپذیرد و داوری را رد کند.
• اگر داور توانایی داوری را از دست دهد به عنوان مثال محجور گردد یا فوت نماید.
• اگر یکی از طرفین قرارداد، یک ارگان دولتی یا وابسته به دولت باشد.
• اگر منافع دولت در خصوص نتیجه اختلاف در میان باشد.
• اگر داور قوانین عمومی و اصلی را در زمینه حکم صادره رعایت نکند.
• اگر شرط داوری شده باشد اما داور تعیین نشده باشد و طرفین توانایی معرفی یک داور واحد را نداشته باشند.

اعتراض به حکم داور

باتوجه به اینکه احقاق حق با امکان اعتراض اصولی و مستند همراه است طرفین قرارداد نیز باید به صورت قانونی و عاقلانه امکان اعتراض به حکم داور را داشته باشند. تصور کنید که مسئله داوری، تقسیم ارث میان چند تن از اعضای یک خانواده است اما داور در این میان، سهم برادران را دو برابر سهم خواهران در نظر نمی گیرد.

پرواضح است که در این خصوص پسران متوفی حق اعتراض به رای داور را دارند. اگر می خواهید دادخواست ابطال رای داور را بدهید باید ظرف بیست روز از ابلاغ رای وی در این زمینه اقدام نمایید.

نکاتی در خصوص ارجـاع به داوری در قـراردادها

• اگر داور تعیین نکرده اید اما شرط داوری را قید کرده اید می توانید طی یک اظهارنامه، داور مورد نظر خود را به طرف مقابل معرفی کنید. رد داور توسط ایشان باید کاملاً مستدل و مبتنی بر دلایل قانونی باشد.
• شما نمی توانید از میان قضات یا کسانی که در کادر اداری دادگستری ها مشغول کار هستند فردی را به عنوان داور تعیین کنید اما انتخاب وکلا و مشاورین حقوقی به این سمت امکان پذیر است.
• ارجاع به داوری در قراردادها با ارجاع به داوری در دادگاه خانواده کاملاً متفاوت است و قوانین جداگانه ای دارد.
• رای داور باید موجه و مدلل باشد و به هیچ وجه مخالف قوانین موجد حق نباشد.
• امکان توافق برای تعیین داور را می توان به شخص ثالث واگذار کرد.
• دادگاه اگر متوجه شود که رای داور موجد حق نبوده است می تواند آن را باطل کند هرچند در این زمینه، هیچ کدام از طرفین اعتراض نکند مرگ اینکه طرفین یا فردی که حکم به ضرر او صادر شده است رضایت خود را شخصاً و در صحت عقل و اختیار اعلام نماید.