ایفای ناروا چیست؟ + نکات مهم و کلیدی

ایفای ناروا چیست؟ یکی از اصطلاحات قانون مدنی که برگرفته از اصول فقه بوده و در دین اسلام نیز به آن اشاره شده است ایفای ناروا می باشد. اما همچنان بسیاری از مردم با کاربرد این اصطلاح آشنایی ندارند. و بعد از بحث و جدل در خصوص آن در زمان مراجعه به مشاوره حقوقی و وکلا به کم و کیف این مسئله پی می برند. امروز می خواهیم در این مقاله به بررسی این موضوع بپردازیم که ایفای ناروا به چه معناست و شرایط تحقق آن چیست؟

در ادامه نیز به بررسی جوانب مختلف این مسئله خواهیم پرداخت. با وکیل شاه مرادی همراه باشید..

ایفای ناروا به چه معناست؟

ایفا به معنای وفا کردن و عمل به یک تعهد است و ناروا نیز به معنای عدم انجام یک کار بدون تعهد یا سبب قانونی می باشد. بنابراین ایفای ناروا زمانی بکار می رود که شما یک عمل را در حق دیگری انجام داده اید با این تفکر که به او مدیون هستید. در حالی که هیچ دینی به ایشان نداشته اید .

مثلاً شما مبلغی را به دیگری پرداخت کرده اید. با این تصور که به این فرد بدهکار و مدیون هستید. اما بعداً متوجه می شوید که به فرد دیگری بدهکار بوده اید یا اصلاً بدهکار نبوده اید مثلاً شخص ثالث بدهی شما را بدون اطلاع شما پرداخت کرده باشد. و شما بدون اینکه در برابر شخص اول مدیون باشید. به ایفای دین در برابر او پرداخته اید.

شرایط تحقق ایفای ناروا چه می باشد؟

برای اینکه ایفای ناروا تحقق پیدا کند لازم است تا تمام شرایط ذیل در زمان ایفا وجود داشته باشد:

• وفای به عهدی که توسط ایفا کننده تصور شده است .
• ناروا بودن وفای صورت گرفته اعم از اینکه شرایط مدیون بودن از بین رفته باشد یا کلاً به وجود نیامده باشد .
• وجود اشتباه ، تدلیس ، اکراه و مواردی که اسباب ایفای ناروا را فراهم می کند .

مصادیق ایفـای نـاروا کدامند؟

طبق موادی که در قانون مدنی بیان شده است. مصادیق ایفای ناروا به سه دسته تقسیم می شوند. که به شرح ذیل می باشند:

• پرداخت دین به فردی غیر از دائن که اصولاً ناشی از اشتباه ، تدلیس یا اکراه است .
• پرداخـت دین از سوی شخصی غیر از مدیون با این تفکر که مدیون است و اصولاً ناشی از اشتباه یا تدلیس می باشد .
• پرداخت دین بدون وجود دین اعم از اینکه دین کلاً از بین رفته باشد. یا از ابتدا شکل نگرفته باشد که اصولاً همانند گزینه قبل ناشی از اشتباه و تدلیس است .

آثار ایفای ناروا چیست؟

در صورتی که ایفـای ناروا صورت گیرد آثاری را به دنبال دارد که در ادامه ذکر می شوند:

• گیرنده مال موظف است آن را به پرداخت کننده استرداد نماید .
• گیرنده‌ مالی که در نتیجه ایفای ناروا ، یک مال را به دست آورده است. علاوه بر این‌که باید خود مال را پس بدهد، ملزم به جبران منافع مال است. زیرا در مدتی که او مال بدون استحقاق نزد او بوده است. مالک از منافع آن مال محروم شده و باید اجرت المثل آن را دریافت نماید .
• اگر گیرنده مال بدون اینکه از عدم استحقاق خود مطلع باشد این کار را انجام دهد الزامی به پرداخت اجرت المثل ندارد. اما اگر به عم استحقاق خود آگاه باشد و مال را بپذیرد باید حتماً اجرت المثل زمان تصرف را پرداخت کند .
• معاملاتی که روی این مال صورت می گیرد غیرنافذ است. بنابراین پرداخت کننده مال می تواند آن معامله را تایید کند و بهای به دست آمده را دریافت نماید یا اینکه آن معامله را رد کرده و مال خود را صاحب گردد.
• در مورد مسئولیت گیرنده‌ مال نسبت به اصل مال و منافع آن در صورتی که با آگاهی از عدم استحقاق خود صورت گرفته باشد. باید دانست که حتی درصورتی که مال در نتیجه‌ حوادث قهری مانند زلزله و یا سیل از بین برود باز هم در برابر پرداخت کننده مال مسئول جبران خسارت است .