قرار دستور موقت در دعاوی خانوادگی

قرار دستور موقت در دعاوی خانوادگی : دادگاه ها می توانند پیش از صدور حکم قطعی مبادرت به صدور قرارهای تامینی نمایند. قرارها در دادگاه خانواده اصولاً با توجه به رعایت مصلحت طفل، وضعیت مالی طرفین و شرایط نامناسبی که طرفین در آن قرار گرفته اند صادر می شود. یکی از این موارد نیز که مورد توجه دادگاه ها قرار می گیرد. تا قبل از صدور حکم نهایی باعث ایجاد روابط قانونی و غیر بحرانی میان طرفین شود دستور موقت نام دارد. دستور موقت در قانون قدیم با دستور موقت در قانون جدید قدری متفاوت بود که در این مقاله به تشریح آن ها خواهیم پرداخت.

دستور موقت به چه معناست؟

وکیل دستور موقت : به نظر می رسد در وهله اول باید به تعریف این اصطلاح بپردازیم که اصلاً دستور موقت چیست. و در آیین دادرسی مدنی به چه معنایی می باشد. طبق قانون دستور موقت یا دادرسی فوری عبارت است از درخواست خواهان و مدعی در دادگاه برای اینکه مقام قضایی با صدور یک دستور پیش از قطعی شدن حکم از عملیاتی که ممکن است به ضرر او تمام شود جلوگیری کند. یا اعمالی را انجام دهد که اقدامات خوانده منجر به وقوع ضرر و خسارت برای خواهان نگردد. طبیعی است که آثار این دستور تا صدور حکم نسبت به اصل دعوا ادامه خواهد داشت.

دستور موقت در دادگاه خانواده

این مسئله در قانون حمایت از خانواده مطرح شده است و بدین صورت بیان می شود:

دادگاه خانواده می ‌تواند طبق این قانون پیش از اتخاذ تصمیم در مورد اصل دعوی به درخواست یکی از طرفین در اموری از قبیل حضانت، نگهداری و ملاقات طفل و نفقه زن و محجور که تعیین تکلیف آنها فوریت دارد بدون اخذ تأمین، دستور موقت صادر نماید.

در قانونی قدیم از واژه (از قبیل) در ماده فوق استفاده نشده بود و دستور موقت صرفاً شامل موارد مذکور در این ماده می شد. اما بعدها با اصلاح ماده قانونی، محصور بودن مواردی که مشمول دستور موقت قرار می گرفت افزایش یافت و جنبه حصری خود را از دست داد. بنابراین باید بگوییم که موضوع دستور موقت صرفاً محدود به حضانت طفل، نگهداری از او و نفقه زن نمی باشد. و شامل سایر موارد از جمله حق ملاقات با طفل نیز می شود.

مراحل دستور موقت

ویژگی های قرار دستور موقت در دعاوی خانوادگی در قانون حمایت از خانواده

قرار دستور موقت در دعاوی خانوادگی در صورت وجود شرایط خاص در تمام دعاوی قابلیت اجرایی دارد. با این حال ویژگی های آن در دعاوی خانوادگی با دعاوی مربوط به دادگاه های حقوقی متفاوت است. ویژگی های دستور موقت در قانون حمایت از خانواده به شرح ذیل می باشد:

• موارد صدور دستور موقت در دادگاه خانواده حصری نیست و می تواند شامل هر مسئله ای باشد که توسط مقام قضایی مورد توجه قرار می گیرد. و باید سریعاً نسبت به آن تصمیم مقتضی اخذ گردد.
• دستور موقت نیازمند سپردن تأمین نیست. چرا که در دعاوی مدنی، فردی که به نفع او دستور موقت صادر شده است. برای بهره مندی از آن باید تأمین مناسب بدهد. اما در دعاوی خانوادگی بخصوص در زمینه ملاقات با فرزندان یا نگهداری از آنان نمی توان از فرد تأمین خواست .
• دستور موقت مقید به زمان است و بعد از شش ماه خود بخود منقضی می شود. بنابراین نیازی نیست تا نسبت به رفع آن درخواست داده شود. صدور حکم قطعی و انقضای مهلت شش ماهه باعث می شود تا اعتبار آن از بین برود.
• هرچند اتمام مهلت شش ماهه باعث می شود تا اعتبار دستور موقت نیز اتمام گردد. با این حال امکان تمدید اعتبار آن در صورت پذیرش درخواست از جانب مقام قضایی وجود دارد.
• دستور موقت بدون نیاز به تأیید رییس حوزه قضایی قابل اجراست و سریعاً باید اجرا گردد.