در چه مواردی دیه از بیت المال پرداخت می شود؟

در چه مواردی دیه از بیت المال پرداخت می شود؟ امروزه برای کاهش میزان اثرات نامطلوب ناشی از تصادفات رانندگی و در برخی از جنایت ها اعم از اینکه منجر به قتل عمد، شبه عمد یا خطای محض بشود. یا اینکه منجر به آسیب های جسمی گردد. امکان پرداخت دیه از بیت المال فراهم شده است. اینکه در چه مواردی دیه از بیت المال پرداخت می شود. سوالی است که ما هم قصد داریم تا در این مقاله به جواب آن دست پیدا کنیم. در ادامه با توضیحات وکیل دیه همراه باشید..

موارد پرداخت دیه از صندوق بیت المال

باتوجه به بررسی قوانین مدون بخصوص قانون مجازات اسلامی مواردی که دیه از بیت المال پرداخت می شود. شامل موارد ذیل است:

در صورتیکه در اثر تقصیر یا اشتباه قاضی در موضوع یا تطبیق حکم بر مورد خاص، ضرر و زیان مادی یا معنوی متوجه یکی از طرفین دعوی یا شخص ثالث گردد. در مورد ضرر مادی و در صورت تقصیر، فرد مقصر طبق موازین اسلامی ضامن است. در غیر این صورت خسارت به وسیله دولت و از صندوق بیت المال پرداخت می شود.
اگر هیچ یک از طرفین دعوا (مدعی و مدعی علیه) هیچگونه دلیلی برای اثبات ادعاهای خود نداشته باشند. در صورتی که مدعی قسم نخورد و قسم را متوجه مدعی علیه کند. با قسم خوردن مدعی علیه، دعوا پایان یافته و دیه مقتول از بیت المال پرداخت می شود.
اگر در مقابل حمله یک فرد دیوانه، دفاع مشروعی صورت بگیرد که منجر به آسیب گردد. دیه فرد دیوانه از محل بیت المال پرداخت می شود.
اگر ظن قوی مبنی بر صداقت مدعی بر علیه متهم وجود داشته باشد. (لوث) همانند زمانیکه یک نفر با یک ابزار کشنده کنار مقتول دستگیر می شود. اما اولیای دم حاضر به قسم خوردن نیستند اگر متهم و خانواده اش قسم بخورند، در این صورت قصاص از متهم ساقط شده و دیه مقتول از بیت المال پرداخت می گردد
اگر لوث علیه دو یا چند نفر به شکل مردد ثابت گردد. و قسامه به همین گونه علیه آنان اقامه شود. جنایت بر عهده یکی از چند نفر، به صورت مردد اثبات می شود. و قاضی از آنان می خواهد که بر برائت خود سوگند بخورند. اگر همه متهمین بر برائت خود سوگند یاد کنند. در خصوص قتل، دیه از بیت المال پرداخت می شود. و در خصوص جنایاتی غیر از قتل، دیه به نسبت مساوی میان همه انان تقسیم می گردد. همچنین اگر لوث علیه دو یا چند نفر به شکل مردد ثابت باشد. در صورتیکه شاکی از آنان درخواست اقامه قسامه نماید. هر یک از آنان باید اقامه قسامه کند. اگر همگی اقامه قسامه کنند.در قتل، دیه از بیت المال پرداخت می گردد.
اگر مرتکب قتل دارای عاقله یعنی خویشاوندان ذکور نسبی پدر مادری یا پدری نباشد. یا اینکه عاقله او به دلیل عدم تمکن مالی نتواند دیه را پرداخت کند. دیه توسط مرتکب پرداخت می شود. و در صورت عدم تمکن مالی مرتکب نیز از بیت المال پرداخت می گردد.
در صورتیکه جسد یک شخص در خیابان یا معابر عمومی پیدا شود. و نتوان اثبات نمود که چه کسی او را به قتل رسانده است اعم از اینکه قتل عمد یا غیرعمد باشد. یا اینکه مشخص گردد آن فرد در اثر تصادف رانندگی فوت کرده است. اما مقصر حادثه مشخص نباشد دیه از بیت المال پرداخت می گردد. اگر هم فرد یا افرادی در اثر ازدحام کشته شوند. دیه آن ها از محل بیت المال به وراث آن ها پرداخت می گردد. نمونه بارز آن پرداخت دیه کسانی است که در آشوب ها و اغتشاشات اجتماعی و سیاسی است. که بیت المال دیه افراد کشته شده را پرداخت می نماید.
در جنایات عمد یا شبه عمد (مانند تصادف) یا خطای محض اگر به علتی از علل موجود همانند مرگ یا فرار، دسترسی به مرتکب امکانپذیر نباشد. از محل بیت المال دیه مقتول پرداخت می گردد. بنابراین همانطور که مشخص است اگر فردی که مقصر تصادف است از صحنه تصادف متواری شود. و هرگز اثبات نگردد که مرتکب تقصیر شده و در این حین یک فرد نیز جان خود را از دست داده است دیه فرد کشته شده در تصادف از طریق بیت المال پرداخت می شود.
نکته نهایی اینکه اگر فردی مجهول الهویه باشد و جسد او پیدا شود. که در اثر یک جنایت یا امثال آن همانند تصادف کشته شده باشد. و وارث او پیدا نشود و قاتل او نیز مشخص نگردد. دیه او به بیت المال پرداخت می شود. تا در صورت مراجعه اولیا دم به آن ها پرداخت گردد.