تهمت زدن به دیگران و مجازات آن در قانون

مجازات تهمت زدن به دیگران چیست ؟  تهمت زدن به دیگران نه تنها از دیدگاه قانون بلکه از دیدگاه فرهنگ و عرف حاکم بر جوامع مختلف نیز به شدت تقبیح شده است. مجازات تهمت زدن به دیگران در تمام نظام های حقوقی مورد توجه واقع شده و بخش قابل توجهی از تلاش قانون گذاران بر این مسئله معطوف شده است تا از ایجاد خدشه در آبرو و حیثیت دیگران جلوگیری به عمل آید. در این راستا قانون گذار ایرانی با درج قوانین مشخص برای مجازات تهمت و افترا به دیگران گام مهمی در راستای کاهش این گونه جرائم برداشته است. این مسئله را در ادامه تشریح می کنیم.

انواع تهمت زدن به دیگران

وکیل کیفری : باتوجه به اینکه برخی از مفاهیم حقوقی شباهت بسیار زیادی به یکدیگر دارند بهتر است در ابتدا به تعریف دقیق تهمت زدن به دیگران بپردازیم. تهمت زدن شامل تمام اخبار و اطلاعات نادرستی است که از جانب یکی علیه دیگری ایراد می شود که از دیدگاه قانون، فعل مورد نظر یک عمل مجرمانه است بی آنکه گوینده توانایی اثبات آن ادعا را داشته باشد.

همچنین اگر فردی سعی نماید اوضاع و احوال دیگری را به نحوی نشان دهد که حاکی از انجام عمل مجرمانه باشد، به نحوی که برخی از اشیا سرقتی را در آنجا قرار دهد مرتکب تهمت زدن به دیگران شده است .

مجازات تهمت قولی

اگر فردی به واسطه گفتار و زبان مرتکب تهمت زدن به دیگران شود با توجه به اینکه چه قولی را بیان کرده است به دو مجازات مختلف محکوم می شود. نوع اول برای جرائمی است که مشمول حد نیستند. یعنی اگر فردی به دیگری تهمت قتل زده باشد بی آنکه بتواند آن را اثبات کند مرتکب تهمت قولی شده و مجازات آن طبق قانون یک ماه تا یک سال حبس و تا 74 ضربه شلاق و یا یکی از آن ها خواهد بود.

حال اگر تهمت قولی بدین صورت باشد که به دیگری ارتکاب یکی از جرائم مستوجب حد از جمله زنا، لواط یا شرب خمر نسبت داده شود در صورت عدم اثبات ادعا، تهمت زننده را به مجازات قذف محکوم می کنند که طبق متون فقهی، هشتاد ضربه شلاق است. البته قذف در صورت تکرار شدن برای بار چهارم به مجازات اعدام منتهی می شود مشروط بر اینکه در دفعات اول، دوم و سوم، مجازات هشتاد ضربه شلاق اعمال شده باشد.

مجازات تهمت فعلی

همانطور که در مباحث قبل بیان گردید نوعی از تهمت زدن وجود دارد که برای انجام آن نیاز است تا تهمت زننده به استفاده از برخی وسایل، آلات و ادوات روی آورد؛ به عنوان مثال یک وسیله سرقتی را در منزل یا انبار یا مغازه دیگری قرار داده و نیروهای انتظامی را از وجود آن وسیله در منزل شخص آگاه نماید. در اینجا تمام شرایط علیه صاحب ملک یا فردی است که ملک مورد نظر را در اختیار دارد (مثلا مستاجر) در این شرایط احتمال اثبات بی گناهی بسیار کاهش پیدا می کند بنابراین باید در صورت اثبات تهمت فعلی، مجازات سنگین تری در انتظار تهمت زننده باشد. مجازات تهمت زدن به دیگران بدین صورت سه ماه تا سه سال حبس یا یک الی 74 ضربه شلاق است.

شرایط وقوع تهمت زدن به دیگران

برای اینکه مجازات تهمت زدن به دیگران اجرایی گردد نیاز است تا این جرم در محضر دادگاه اثبات شده و سپس وارد مراحل اجرایی شود. حال لازم است تا برای وقوع تهمت زدن به دیگران شرایط ذیل نزد قاضی به اثبات برسد:

• وجود قول یا فعلی که دیگری را محکوم به انجام عمل خلاف قانون می کند.
• تهمت زننده باید سوء نیت داشته باشد؛ البته اصل بر سوء نیت داشتن است و اگر متهم ادعای عدم سوء نیت دارد باید آن را اثبات نماید.
• متهم (تهمت زننده) نتواند فعل انتسابی را نسبت به شاکی اثبات نماید. بنابراین اگر وی بتواند اثبات کند که دیگری سرقت نموده یا با فرد دیگری رابطه نامشروع داشته است از مجازات تهمت به دیگران تبرئه می شود.
• شاکی نباید اوضاع و احوالی را ایجاد نماید که مردم را به گمانه زنی و احتمال ارتکاب برخی از جرائم مشکوک نماید.
• شرایط وقوع این جرم با نشر اکاذیب متفاوت است هرچند تهمت زدن به دیگران در صورتی که قابل اثبات نباشد نوعی نشر اکاذیب نیز به حساب می آید با این حال این دو جرم در قانون مجازات اسلامی از یکدیگر تفکیک شده اند.