اخاذی در فضای مجازی و مجازات آن

اخاذی در فضای مجازی و مجازات آن در قانون : اخاذی عنوان یکی از جرائمی است که متاسفانه در اغلب کشورهای جهان و بخصوص کشورهای جهان سوم به وقوع می پیوندد و در اغلب موارد نیز با ایجاد مشکلات مالی، خانوادگی و از همه مهمتر با مسائل روانی برای قربانی همراه است. امروزه اخاذی در فضای مجازی بسیار بیشتر از اخاذی در دنیای واقعی است اما نتایج و عوارض آن ها یکسان است و هر دو نیز یک جرم غیر قابل گذشت هستند. در این مقاله توسط وکیل کیفری به بررسی ابعاد مختلف اخاذی در فضای مجازی خواهیم پرداخت.

اخاذی چیست؟

اخاذی با سرقت و کلاهبرداری متفاوت است. در واقع این جرم باید از جرائم مشابه تفکیک شود و نمی توان آن را در قالب سایر جرائم مورد تعقیب قضایی و انتظامی قرار دارد. در تعریف اخاذی می توان گفت:

هرگاه فردی به زور و از طریق تهدید دیگری، مالی را از وی اخذ کند مرتکب اخاذی شده است. از این جرم با عناوین دیگری همانند زورگیری و باج گیری هم یاد می شود.

مواردی که اخاذی تلقی می شوند کدامند؟

هر نوع تهدیدی را نمی توان اخاذی قلمداد کرد بلکه مجرم باید در نتیجه تهدید، فعل یا ترک فعلی را از دیگری درخواست کند. در این خصوص می توان مصادیق اخاذی را شامل موارد ذیل دانست:

تهدید به قتل

این نوع تهدید ممکن است تهدید به قتل فرد یا یکی از اعضای خانواده وی یا حتی یکی از دوستان یا آشنایان او باشد.

تهدید مالی

در این خصوص می توان تهدید به آتش زدن اموال، خانه، خودرو یا زمین کشاورزی را نام برد.

تهدید نفسی

به عنوان مثال مجرم فردی را تهدید به قطع اعضای بدن فرزندش یا شکنجه او نماید بی آنکه منجر به قتل شود.

تهدید به افشای اسرار

همانطور که از عنوان این نوع تهدید برمیاید مجرم از قربانی درخواست فعل یا ترک فعلی را دارد و می گوید اگر این کار را انجام ندهد اسرار او را فاش می سازد.

تهدید شرفی و حیثیتی

این نوع تهدید متداول ترین نوع اخاذی در کشورهای مسلمان است. بدین صورت که فردی را تهدید به پخش عکسهای خانوادگی و خصوصی می کنند.
هرچند قوانین جزایی تمام تهدیدهای فوق را محکوم می کند اما نوع آخر در کشورهای مسلمان با مجازات شدیدتری مواجه می گردد.

شکایت از جرم اخاذی در فضای مجازی

اگر ازطریق وسایل مخابراتی یا شبکه های اجتماعی مورد تهدید واقع شده اید و این تهدید با هدف کسب مال یا منفعت برای تهدید کننده است می توانید برای شکایت از جرم اخاذی در فضای مجازی به دادسرای محل وقوع جرم مراجعه کنید. در این صورت لازم است تا علاوه بر ارائه مدارک هویتی، ادله اثبات دعوی را هم ارائه کنید. به عنوان مثال باید یک اسکرین از تهدید صورت گرفته را به مراجع صالح تقدیم کنید یا صدای ضبط شده و یا هرنوع مدرکی که در این زمینه وجود دارد را ارائه کنید.

یکی از مهمترین شرایط وقوع جرم اخاذی در فضای مجازی این است که تهدید صورت گرفته باید حتما با هدف کسب منفعت باشد. به عنوان مثال فردی که می خواهد اخاذی کند باید قربانی را تهدید کند که اگر میزان مشخصی پول نقد پرداخت نکند عکس های دختر و همسر او را در جامعه منتشر می کند. البته از لحاظ عقلی، اخاذی کننده باید توانایی اجرای تهدید را داشته باشد در غیر این صورت قابلیت شکایت در دادسرا را نخواهد داشت.

مجازات اخاذی در فضای مجازی

بر طبق قانون مجازات اسلامی هرگاه یک شخص، دیگری را تهدید به قتل، یا ضررهای نفسی، شرافتی، مالی یا افشای اسرار نسبت به وی یا بستگانش نماید به این منظور که وجه مشخص یا انجام و یا عدم انجام کاری را از قربانی طلب کند، به مجازات 74 ضربه شلاق یا از دو ماه تا دو سال حبس محکوم می گردد.

بر طبق ماده 745 قانون مجازات اسلامی نیز اگر فردی به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی صوت، تصویر و یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگران را بدون رضایت آن ها جز در موارد قانونی منتشر نماید و در دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی که منجر به ضرر یا هتک حیثیت وی شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.