روش های شکایت از کارفرما بدون قرارداد

اقدام برای شکایت از کارفرما بدون قرارداد : سالیان طولانی است که قواعد و قوانین خاصی در زمینه حمایت از حقوق کارگر در برابر کارفرما وضع می شود. این قشر جامعه که اصولاً کمترین میزان حقوق دولتی را به دست می آوردند همواره ملزم به تحمل سختی های کار با درآمد پایین برای گذران زندگی و پرداخت هزینه های آن هستند. قرارداد کارگر و کارفرما یکی از مهمترین قوانین موجود برای دفاع از حقوق کارگر (و در برخی از موارد برای دفاع از حقوق کارفرما و مسئولیت مدنی کارفرما ) است. حال سوالی که مطرح می شود این است که آیا شکایت از کارفرما بدون قرارداد امکان پذیر است؟ این مبحث را در ادامه بررسی می کنیم ، با وکیل شاه مرادی همراه باشید…

انواع قرارداد کار میان کارگر و کارفرما

باتوجه به عرف جامعه و همچنین متون فقهی، دو نوع قرارداد کار را می توان تصور نمود :

• قرارداد کار به صورت شفاهی
• قرارداد کار به صورت کتبی

یک قرارداد اگر دارای شرایط صحت قراردادها باشد اعم از اینکه به صورت شفاهی منعقد شود یا به صورت کتبی، صحیح است و باید توسط طرفین اجرا شود. هرچند قرارداد کار به صورت کتبی، یک اهرم قانونی برای دفاع از حقوق خود در مقابل قانون است اما قرارداد شفاهی نیز در صورت اثبات می تواند اثرات قانونی همانند قرارداد کتبی را داشته باشد.

شکایت از کارفرما

یک کارگر می تواند با ادعای تضییع حق و یا عدم دریافت حقوق خود اعم از حق بیمه، حق مرخصی، سنوات و … از کارفرما شکایت کند. این کارگر اگر دارای قرارداد کار باشد می تواند به مرجع صالح مراجعه کرده و علاوه بر حقوقی که در عرف برای کارگر شناخته شده است حقوق مندرج در قرارداد را نیز مطالبه نماید. به عنوان مثال، کارگر حق فسخ را در شرایط خاصی برای خود قائل شده و اکنون می تواند با اثبات ظهور آن شرط نسبت به فسخ قرارداد اقدام کند.

حال اگر کارگر بدون قرارداد کار به صورت کتبی مشغول به کار شده باشد و یا قرارداد کتبی را امضا کرده است اما نسخه رسمی آن را در اختیار نداشته باشد می تواند به مرجع صالح مراجعه کرده و در صورت نیاز از کارفرما شکایت کند. در این خصوص اگر وی مدرک معتبری دال بر حقوق خاص خود همچون وجه التزام یا حق فسخ را ارائه ندهد صرفاً می تواند در محدوده عرف جامعه و حداقل حقوق کارگر در قانون کار از حق خود دفاع کند.

کارگر در این شرایط نیاز دارد تا وجود قرارداد کار هرچند به صورت شفاهی میان خود و کارفرما را اثبات کند در غیر این صورت امکان شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار به صفر می رسد. ادله مهم و معتبر در زمینه اثبات قرارداد شفاهی همانند پرینت واریز دستمزد ماهیانه، برگه دریافت مرخصی یا حتی دریافت مرخصی به صورت پیامکی و مواردی از این قبیل است.

شرایط شکایت از کارفرما بدون قرارداد

شکایت از کارفرما بدون قرارداد هیچ گونه تفاوتی با شکایت در قراردادهای کار ندارد و صرفاً از لحاظ جنبه اثبات با یکدیگر متفاوت می باشند. حقوق بنیادین یک کارگر که حتی به توافق نیز منحل نمی شوند شامل موارد ذیل هستند و کارگر می تواند بابت عدم رعایت آن ها درخواست شکایت دهد:

• شکایت بابت دستمزد مندرج یا وعده داده شده به کارگر
• شکایت بابت حقوق کارگر از جمله حق عائله مندی، حق ایاب و ذهاب، حق سود سالانه و …
• حق کارگر مربوط به حداقل میزان دستمزد
• شکایت از کارفرما بابت عدم پرداخت بیمه
• شکایت بابت حقوق غیرنقدی کارگر همانند حق مرخصی سالانه، حق مرخصی استعلاجی، تعطیلات، بازنشستگی و …
• شکایت بابت اخراج کارگر بدون دلیل قانونی و موجه

نحوه شکایت از کارفرما بدون قرارداد

در قانون دو مرجع برای شکایت از کارفرما بدون قرارداد تعیین شده است:

• هیات تشخیص
• هیات حل اختلاف

رسیدگی به شکایات مربوطه به صورت رایگان صورت می گیرد و کارگر ملزم به پرداخت هیچ گونه هزینه یا تعرفه ای برای رسیدگی به شکایت نخواهد بود. رای صادره از هیات تشخیص قابلیت اعتراض در مدت 15 روز بعد از ابلاغ رای را دارد. اگر کارگر مستندات قانونی و معتبری را در این زمینه ارائه کند می تواند جهت اعتراض به حکم هیات تشخیص، درخواست دهد تا پرونده در هیات حل اختلاف رسیدگی شود. رای هیات حل اختلاف قطعی است و تنها دیوان عدالت اداری می تواند مانع اجرای حکم آن ها شود.