سیر تا پیاز انواع ولایت در قانون با وکیل شاه مرادی : ولایت قهری به معنی سرپرستی و برخورداری از قدرت تصمیم گیری برای طفل است. مستفاد از ماده 1180 قانون مدنی ، ولایت قهری طفل به عهده پدر و جد پدری او است . کودک غیر رشید و مجنون هم در صورتی که عدم رشد یا جنون او متصل به صغر باشد تحت ولایت پدر و یا جد پدری خود می باشد .
بنابراین طبق قانون در هیچ صورتی نمی توان برای مادر نسبت به فرزند ، قائل به ولایت قهری بود ، هر چند که ممکن است به عنوان وصی منصوب از سوی ولی قهری تعیین شود که در این صورت ولی خاص فرزند خود خواهد بود .
اختیارات ولی قهری :
اختیارات ولایت قهری بسیار زیاد و گسترده است و تنها چیزی که این اختیارات را محدود می کند ، رعایت مصلحت کودک است .
ولایت قهری منحصر به پدر و جد پدری است که هر یک می توانند ((مستقلاً)) امور صغیر را اداره کنند. که در صورت تعارض پدر و جد پدری ، عرف ، تصرف پدر را مقدم می شمارد که ولی نزدیک محسوب می شود .
هرگاه طفل هم پدر و هم جد پدری داشته باشد و یکی از آنها محجور و یا به علتی ممنوع از تصرف در اموال مولی علیه گردد ، ولایت قانونی او ساقط می شود .
البته باید اذعان داشت که با حجر ولی قهری ، ولایت به حالت تعلیق در می آید. و با زوال آن دوباره ولایت پدر یا جد پدری باز می گردد.
قلمرو ولایت در امور مالی :
قانون مدنی در مورد قلمرو ولایت ولی بیان کرده که در کلیه امور مربوطه به اموال و حقوق مالی مولی علیه ، ولی نماینده قانونی او می باشد . علاوه بر اداره امور مالی محجور ، اداره امور شخصی و مواظبت از مولی علیه بر عهده ولی می باشد .
آیا اعمال حقوقی ولی پس از رفع حجر نافذ است ؟
اعمال حقوقی پیشین ولی پس از زائل شدن حجر نیر معتبر است و مولی علیه حق ندارد این اعمال را به هم بزند . مگر رعایت نکردن مصلحت خویش از جانب ولی قهری را ثابت کند. بنابراین اگر مولی علیه در اثناء عقد اجاره ، از حجر خارج شود ، عقد نافذ است و نیاز به تنفیذ کسی ندارد .
موانع ولایت – عزل ولی- ضم ولی
هر گاه ولی قهری طفل رعایت غبطه صغیر را ننماید و مرتکب اقداماتی شود که موجب ضرر مولی علیه گردد. به تقاضای یکی از اقارب مول علیه و یا به درخواست دادستان ، پس از اثبات ، دادگاه ولی مذکور را عزل و از تصرف در اموال صغیر منع و برای اداره امور مالی طفل ، فرد صالحی را به عنوان قیم تعیین می نماید . همچنین اگر ولی قهری به واسطه کبر سن و یا بیماری و امثال آن قادر به اداره اموال مولی علیه نباشد. و شخصی را هم برای این امر تعیین ننماید ، فردی به عنوان امین به ولی قهری منضم می شود.
در مورد اداره کامل امور مولی علیه ، امین نفش معاون و وکیل او را دارد. و مانع از نفوذ اعمال ولی قهری نیست. باید تعلیمات ولی قهری را بپذیرد مگر اینکه ناتوانی او روانی و فکری باشد . اطلاعات بیشتر در مقاله موارد سقوط حق ولایت
حجر ولی قهری
هر گاه ولی قهری طفل محجور شود ، مدعی العموم ( دادستان ) مکلف است مطابق مقررات راجعه به تعیین قیم ، قیمی برای طفل معین کند .
البته این تکلیف در موردی است که طفل ولی قهری دیگر یا وصی منصوب از طرف قیم نداشته باشد. وگرنه با وجود ولی یا وصی ، دادستان و دادگاه حق دخالت در امور محجور را ندارد .
آیا ولی خائن عزل می شود ؟
در مواردی که برای عدم امانت ولی قهری نسبت به دارایی طفل امارات و دلایل قوی وجود داشته باشد. دادستان مکلف است از دادگاه ، رسیدگی به عملیات ولی را بخواهد. در صورتی که عدم امانت ولی ثابت شد یا ولی را عزل یا به ولی ضم امین می کند .
تعیین امین موقت در زمان غیبت یا حبس یا ناتوانی ولی قهری :
هرگاه ولی قهری به واسطه غیبت یا حبس یا به هر علتی که نتواند به امور مولی علیه رسیدگی کند. و کسی را هم از طرف خود معین نکرده باشد. دادگاه یک نفر امین به پیشنهاد دادستان برای تصدی و اداره اموال مولی علیه و سایر امور راجعه به او موقتاً معین خواهد کرد .
در این صورت امین موقت جایگزین ولی قهری می شود و به تنهایی تصمیم می گیرد. و با رفع مانع ، امین سمت خود را از دست می دهد و ولی قهری اداره امور محجور را به عهده می گیرد .
وصی کیست ؟
مطابق با ماده 1188 قانون مدنی ، هر یک از پدر و جد پدری بعد از وفات دیگری می تواند برای اولاد خود که تحت ولایت او می باشند وصی معین کند تا بعد از فوت خود ، در نگهداری و تربیت آنها مواظبت کرده و اموال آنها را اداره نماید .
بنابراین وصی کسی است که توسط ولی قهری برای اداره امور محجور پس از مرگ خود تعیین می کند. و هیچ یک از پدر و جد پدری نمی توانند با وجود حیات دیگری برای مولی علیه خود وصی معین کند. و به عبارتی دیگر با وجود حیات ولی قهری ، وصایت باطل است .
اختیارات وصی
ولی قهری می تواند به وصی اختیار تعیین وصی بعد از فوت خود را بدهد . همچنین وصی می تواند برا ی انجام
وظایف محول شده وکیل بگیرد .
عزل وصی
واژه انعزال و عزل با یکدیگر تفاوت دارند چرا که انعزال به معنای آن است که نمایندگی بنا به یک علت قانونی و بدون نیاز به حکم دادگاه ، ساقط شود. و در این خصوص حکم دادگاه جنبه اعلامی دارد . اما در عزل ، دادگاه با احراز دلایلی حکم به برکناری نماینده می دهد و این حکم تأسیسی است . و از تاریخ صدور ، دارای منشأ اثر می باشد .
اگر وصی منصوب از طرف ولی قهری به نگاهداری یا تربیت مولی علیه و یا اداره امور او اقدام نکند. یا امتناع از انجام وظایف خود نماید منعزل می شود .
قاعده نفی سبیل
قانون مدنی در مورد قاعده نفی سبیل عنوان کرده است. که ولی مسلم نمی تواند برای امور مولی علیه خود وصی غیر مُسلم معین کند. و بر اساس این قاعده ولایت کافر بر مسلم ممنوع است حتی اگر وصی معین شده ، مادر طفل باشد .
خروج از ولایت
همین که طفل کبیر و رشید شد از تحت ولایت خارج می شود و اگر بعداً سفیه یا مجنون شود قیّمی برای او معین می شود .
جهت کسب اطلاعات بیشتر و اخذ مشاوره با وکیل امور حسبی با ما تماس بگیرید . تلفن تماس : 09123939759 –
https://vakilshahmoradi.com
