نکاتی در خصوص مهریه
شرط خیار فسخ نسبت به مهریه
یکی از شروط معقول در ازدواج ، شرط خیار نسبت به مهریه است ، تعیین مهر در عقد دایم واجب نیست و عقد بدون ذکر مهریه صحیح است . هر چند در نکاح موقت ، تعیین مهر لازم و از ارکان آن است به گونه ای که عقد بدون ذکر آن باطل است . ( مستنبط از مواد 1095 و 1069 قانون مدنی )
نباید در مورد امکان شرط فسخ نسبت به مهریه از جهت عملی استبعاد نمود چه این که دواعی و انگیزه ها مختلف است برای مثال ممکن است مرد بگوید من این مقدار مهر را به شما می دهم ولی بعداً فکر می کنم اگر دیدم این مهر اضافی است ، آن را فسخ می کنم . متقابلاً ممکن است زن بگوید من این مقدار را به عنوان مهر می گیرم ولی اگر بعداً دیدم میزان واقعی مهر من بیشتر است یا مطلع شدم آدم هستی و میتونی مبلغ بیشتری را مهر من قرار دهی ، این مهر را فسخ می کنم و مهری مناسب شأن خود دریافت می دارم .
نظر فقها
از نظر فقها اشتراط خیار فسخ نسبت به مهریه در عقد دائم هیچ اشکالی ندارد چه اینکه ذکر مهر در ضمن عقد نکاح دائم از شرایط صحت عقد نمی باشد ، اگر صاحب خیار پس از خواندن عقد و تعیین مهر المسمی ، مطابق خیار مجعول ، آن را فسخ نمود ، مثل آن خواهد بود که اصلاً مهری در عقد ذکر نشده است و چنانچه قبل از تراضی بر مهر معین ، بین آنها نزدیکی واقع شود زوج مستحق مهرالمثل خواهد بود. در ادامه با توضیحات وکیل مهریه همراه باشید..
مفوضه المهر چیست ؟
در صورتی که میزان و مقدار مهریه مشخص نشود و زوجین یا اولیای آنها فی الجمله متذکر آن می شوند مثلاً زن به مرد می گوید خود را به ازدواج تو درآوردم به مهری که تو معین کنی ، یا من معین کنم ، در این صورت میزان مهر بستگی به نظر شخصی دارد که تعیین مهر به او واگذار شده است ؛ زنی که این گونه ازدواج می کند مفوضه المهر نامیده می شود و شخصی که تعیین مهر به موجب توافق زوجین ، به او واگذار شده ، داور یا حاکم نامیده می شود .
تفویض بضع – مفوضع البضع
چنانچه در عقد ازدواج ، مهر اساساً ذکر نشود یا این که ضمن عقد نکاح ، عدم اعتبار مهر ذکر شود ، این عمل را تفویض بضع و چنین زنی را مفوضه البضع می نامند .
تفاوت تفویض البضع با تفویض مهر
فرق تفویض البضع با تفویض مهر در این است که در نکاح مفوضه المهر ، مهر اجمالاً ذکر می شود ، اما در مفوضه البضع مهر به طور کلی ذکر نشده و یا عدم آن در عقد شرط شده است .
شرط خیار نسبت به مهر در عقد نکاح موقت
در مورد نکاح منقطع باید گفت که شرط خیار نسبت به مهر باطل است و علاوه بر این که خود شرط باطل است ، موجب بطلان عقد نیز می شود ؛ زیرا در عقد نکاح منقطع ، مهر از ارکان صحت عقد محسوب می شود و شرط خیار به منزله عدم ذکر مهر و بطلان نکاح موقت است .
امید شاه مرادی – وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی