12 موانع قانونی و مذهبی نکاح و ازدواج در ایران

موانع نکاح چیست ؟ چه مواردی مانع از ازدواج است ؟ قانون مدنی با الهام از فقه اسلامی و منابع فقهی ، مواردی را تصریح کرده است که در صورت وجود هر یک از این موارد ازدواج غیر ممکن است . برای کسب اطلاعات بیشتر در ادامه با وکیل شاه مرادی همراه باشید..

قانون مدنی در ماده 1045 مواردی را با عنوان موانع نکاح بیان نموده است که عبارت است از :

1. نکاح با پدر و اجداد و با مادر و جدات هر چقدر که بالا برود .

2. نکاح با اولاد هر قدر که پایین برود .

3. نکاح با برادر و خواهر و فرزندان آنها تا هر قدر که پایین برود .

4. نکاح با عمات و خالات خود و عمات و خالات پدر و مادر و اجدات و جدات .

5. استیفاء عدد .

6. شوهر داشتن زن .

7. عده داشتن زن .

8. نکاح با غیر مسلمان .

9. لعان .

10. احرام .

11. قرابت رضاعی .

12. محارم سببی .

در توضیح موارد مذکور باید اظهار داشت که از لحاظ حرمت نکاح ، تفاوتی میان نسب مشروع و نامشروع نیست .

بنابراین ولد نامشروع با پدر و مادر طبیعی خود و یا سایر خویشان نسبی خود ، نمی تواند ازدواج کند .

موانع نکاح و ازدواج

تعریف استیفا عدد :

استیفاء عدد از موانع نکاح به شمار می رود . یعنی اگر مردی چهار زن دائم داشته باشد ، دیگر نمی تواند زن پنجمی را به عقد دائم بگیرد . استیفاء عدد ، مانعی برای ازدواج دائم مرد و موجب بطلان نکاح مجدد است . این مانع اگر چه به صراحت در قانون مدنی نیامده است ، اما با توجه به فقه جزء موانع مسلم نکاح می باشد . البته باید اذعان داشت که استیفاء عدد طبق نظر مشهور در نکاح موقت محدودیتی ندارد .

شوهر داشتن زن :

تاهل زن نیز از دیگر موارد موانع نکاح است .

عده داشتن زن :

عده عبارت است مدتی که تا انقضای آن زنی که عقد نکاح او منحل شده است نمی تواند شوهر دیگر اختیار کند .

نکاح با غیر مسلمان :

کفر عبارت است از ناباوری به اسلام و کسی که به یکی از اصول اسلام اعتقاد نداشته باشد کافر است . اگر شوهر در زمان نکاح از اسلام خارج شود ، نکاح خود به خود منفسخ می شود . همچنین در مواردی که زنِ کافر اسلام آورد و شوهر وی همچنان بر کفر خود باقی بماند ، نکاح منفسخ می شود .

لعان :

لعان به معنی ناسزا گفتن و نفرین کردن است و در اصطلاح حقوق یعنی ، زن و شوهر با سوگند خوردن یکدیگر را تخطئه می کنند . بنابراین هنگاهی که مرد به همسر خود نسبت زنا دهد یا فرزندی را که زن به دنیا آورده است از خود نفی کند ، لعان محقق می شود .

احرام :

قانون مدنی در ماده 1053 در مورد احرام می گوید : عقد در حال احرام باطل است و با علم به حرمت موجب حرمت ابدی می گردد . بنابراین احرام نیز از موارد موانع نکاح است .

قرابت رضاعی :

اگر طفلی شیر زن دیگری غیر از مادر خود را با داشتن شرایط مقرر در قانون بخورد نسبت به آن زن و کودک شیر خوارِ آن زن حرمت ازدواج پیدا میکند .

مستفاد از ماده 1046 قانون مدنی قرابت رضاعی از حیث حرمت نکاح در حم قرابت نسبی است مشروط بر اینکه
اولا ٌشیر زن از حمل مشروع حاصل شده باشد .
ثانیاً شیر مستقیم از پستان مکیده شده باشد .
ثالثاً طفل لااقل یک شبانه روز و یا 15 دفعه متوالی شیر کامل خورده باشد بدون اینکه در بین غذای دیگر یا شیر زن دیگر را بخورد .
رابعاً شیر خوردن طفل قبل از تمام شدن دو سال از تولد طفل باشد .
خامساً مقدار شیری که طفل خورده از یک زن و از یک شوهر باشد .

بنابراین اگر طفل در شبانه روز مقداری از شیر یک زن و مقداری از شیر زن دیگر بخورد ، موجب حرمت نخواهد شد اگر چه شوهر آن دو زن یک نفر باشد . همچنین اگر یک زن یک دختر و یک پسر رضاعی داشته باشد که هر یک را از شیر متعلق به شوهر دیگر شیر داده باشد ، آن پسر و یا آن دختر ، برادر و خواهر رضاعی نبوده و ازدواج بین آنها از این حیث ممنوع نمی باشد .

محارم سببی :

محارم سببی از دیگر موانع نکاح است .

مطابق با ماده 1047 قانون مدنی : نکاح بین اشخاص ذیل به واسطه مصاهره ممنوع دائمی است .
– بین مرد و مادر و جدات زن او هر درجه که باشد اعم از نسبی و رضاعی
– بین مرد و زنی که سابقاً زن پدر و یا زن یکی از اجداد یا زن پسر یا زن یکی از اَحفاد او بوده است هر چند درجه رضاعی باشد .
– بین مرد با دختران زن از هر درجه که باشد ولو رضاعی ، مشروط بر اینکه بین زن و شوهر زناشویی واقع شده باشد .

جمع دو خواهر :

جمع دو خواهر نیز از موانع نکاح است . به این معنا که دو خواهر نمی توانند با هم در عقد یک مرد باشند . همچنین اگر یکی از خواهران در عده طلاق رجعی باشد ، این حکم جاری است .

حرمت مشروط ناشی از سه طلاق :

حرمـت مشروط ناشی از سه طلاق : زنی که سه مرتبه متوالی زوجه یک نفر بوده و مطلقه شده بر آن مرد حرام است مگر اینکه به عقد دائم به زوجیت مرد دیگری در آمده و پس از وقوع نزدیکی با او به واسطة طلاق یا فسخ یا فوت جدایی حاصل شده باشد .

حرمت مشروط ناشی از سه طلاق :

حـرمت ناشی از نه طلاق نیز از موانع نکاح است : به موجب قانون مدنی زن شخصی که به نه طلاق که شش تای آن عدّی است مطلقه شده بر آن شخص حرمت ابدی پیدا می کند .

جهت کسب اطلاعات بیشتر و اخذ مشاوره از وکیل متخصص خانواده با ما تماس بگیرید . تلفن تماس : 09123939759 –