رعایت مقررات مستثنیات دین در خصوص اشخاص حقیقی و حقوقی

رعایت مقررات مستثنیات دین در خصوص اشخاص حقیقی و حقوقی : رعایت مقررات مستثنیات دین فقط در مورد اشخاص حقیقی است . با این توضیح که اگر شخص حقوقی محکوم به پرداخت مالی به دیگری گردد ، مقررات مستثنیات دین راجع به شخص حقوقی اجرا نمی گردد ، این موضوع با سیاق ماده عبارت قانون گذار در مواد 523 و 524 قانون آیین دادرسی مدنی استنباط می شود ، چرا که قانون نیاز محکوم علیه و خانواده وی را در نظر گرفته است . با این توصیف ، وفق تصریح ماده 26 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب 1394 اشخاص حقوقی از شمول مقررات مستثنیات دین خارج است .

توقیف اموال دولتی

هر چند اموال دولتی تحت شرایطی خاص و برای مدت معین غیر قابل توقیف هستند ، لیکن این موضوع تحت عنوان مستثنیات دین بررسی نمی شود بنابراین صرف اینکه مالی غیر قابل توقیف باشد ، تحت شمول مقررات مستثنیات دین قرار نمی گیرد .

رعایت مقررات مستثنیات دین نسبت به اشخاص مختلف

برابر ماده 526 قانون آیین دادرسی مدنی رعایت مقررات مستثنیات دین تا زمان حیات محکوم علیه است ، بنابراین قیود فوق حاکی از آن است که ممکن است بر فرض ، مسکن برای محکوم علیه الف جز مستثنیات دین باشد ، ولی برای محکوم علیه ب خارج از مستثنیات دین تلقی گردد .

همچنین در مورد یک مدیون نیز نمی توان گفت اموال معینی در هر وضعیتی جزء مستثنیات دین است ، چرا که با توجه به شأن ، حیثیت ، شخصیت اجتماعی و شرایط زندگی محکوم علیه ، ممکن است برخی از اموال وی جزء مستثنیات دین باشد و برخی دیگر از شمول مستثنیات دین خارج باشد .

معیار تشخیص مستثنیات دین

در تشخیص مستثنیات دین در خصوص اشخاص حقیقی ، عرف ملاک است و برای تشخیص ملاک عرف ، باید به ضوابط نوعی توجه گردد نه شخصی ، مگر در شرایط خاص ، آن هم بر فرض اثبات این موضوع .

در تشخیص عرف که علی الاصول از طریق معاینه و تحقیق محلی قابل احراز است به وضعیت و نوع شغل و کسب مدیون توجه می شود . در این خصوص به این نکته توجه می شود که بر فرض ، نوع اشخاص که شغل آنها خیاطی یا مکانیکی است ، چه ابزار و آلاتی برای ادامه شغل آنها ضروری است ، همین وسایل جزء مستثنیات دین قرار می گیرد .

همچنین در تشخیص میزان نیاز و شأن مدیون و ارزیابی آن ، به نوع وضعیت زندگی و کیفیت امرار معاش در محیط جغرافیایی محل سکونت مدیون توجه می شود .

تفسیر موارد مستثنیات دین

نکته ای که باید بدان توجه نمود ، تفسیر موارد مستثنیات دین در حد قدر متیقن است ، چرا که اصل بر وثیقه بودن کلیه اموال مدیون جهت استیفای طلب است ، مگر در مواردی خاص ، تحت عنوان مستثنیات دین و در موارد تردید اصل بر عدم مستثنیات دین است .

وکیل امید شاه مرادی – وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی