شرایط سلب حق حضانت از پدر و مادر

در چه صورتی حق حضانت از پدر و مادر سلب می شود ؟ اینکه سلب حق حضانت از پدر و مادر در چه مواردی روی می دهد یکی از مسائل مطرح شده در حوزه حقوق مدنی است. قانون گذار ایرانی توجه فراوانی به مصلحت طفل یا فرزندان طلاق نموده و با سلب حق حضانت از پدر و مادر در اکثر از موارد سعی نموده است تا در راستای حفظ مصلحت کودک گام بردارد. حال سوال این است که حق حضانت چیست و طبق قانون شامل کدام یک از والدین می شود؟

در نهایت نیز به این مسئله می پردازیم که چرا در برخی از موارد شاهد سلب حق حضانت از پدر و مادر هستیم و فرزندان را به یکی از نزدیکان و بستگان یا بهزیستی می سپارند؟ پیشنهاد می دهیم با مطالعه این مقاله وکیل شاه مرادی را همراهی کنید.

حق حضانت چیست؟

وکیل حضانت : حق حضانت به معنای سرپرستی کردن و نگهداری از فرزند است که اصولاً بر عهده پدر و مادر می باشد. حضانت به معنای تعلیم و تربیت و رشد جسمی و فیزیکی و توجه به رشد عاطفی کودک است . و تنها به معنای نگهداری از وی برای حفظ جان و رشد جسمی نمی شود. این حق در طول تاریخ بیشتر به نفع پدر بوده است اما امروزه شاهد تحولاتی در قانون مدنی هستیم که به خوبی حق حضانت را میان پدر و مادر تقسیم نموده است.

طبق قانون حق حضانت از فرزندان از بدو تولد تا هفت سالگی بر عهده مادر است. تفاوتی ندارد که فرزند مورد نظر دختر است یا پسر! بعد از هفت سالگی فرزند. این حق به پدر منتقل می شود. و تا زمان بلوغ فرزندان ادامه دارد. بنابراین پدر باید از سن هفت تا نه سالگی از دختر و از سن هفت سالگی تا 15 سالگی از پسر خود نگهداری نماید. تعیین محل زندگی بعد از سن بلوغ بر عهده فرزندان است. و آن ها می توانند در چهارچوب قانون مبادرت به تعیین یک محل مانند منزل پدر و مادربزرگ برای زندگی نمایند.

شایان ذکر است که حضانت تنها یک حق نیست بلکه در کتب حقوقی از آن به عنوان یک تعهد نیز یاد می شود. بنابراین طرفین علاوه بر اینکه حق حضانت فرزندان را طبق قانون در سنین مشخصی دارند. وظیفه سرپرستی و نگهداری از طفل مورد نظر را هم خواهند داشت. و نمی توانند از این وظیفه سرباز بزنند. مگر اینکه دادگاه آن ها را برای نگهداری از طفل مناسب نداند. در این شرایط سلب حق حضانت از پدر و مادر یا یکی از آن ها مطرح می شود.

موارد سلب حق حضانت از پدر و مادر

قانون گذار به صورت مشخص و حصری مبادرت به تعیین عواملی که باعث می شوند تا حق حضانت از پدر و مادر سلب شود نپرداخته است. بلکه این مسئله را مبتنی بر مصلحت طفل نموده و بیان می کند. اگر والدین دچار انحطاط اخلاقی شوند به گونه ای که صلاحیت تعلیم و تربیت طفل را نداشته باشند. یا کودک نزد آن ها در امنیت جانی و فیزیکی نباشد.  به نحوی که کودک را به شدت کتک بزنند و در مواردی از این قبیل با سلب حق حضانت فرزندان مواجه می شوند.

انحطاط اخلاقی می تواند شامل هر مسئله ای باشد که طبق عرف و عادت اجتماع به عنوان یک رفتار قبیح و غیر اخلاقی شناخته می شود. مثلاً والدین یا یکی از آن ها با افراد غریبه و نامحرم رابطه نامشروع برقرار نمایند . یا مبادرت به شرب خمر نمایند. همچنین کتک زدن و عدم امنیت کودک شامل کتک زدن های غیر متعارف است . و شرط استفاده از سلاح گرم یا سرد نیز در خصوص آن قید نشده است.

به صورت کلی می توان گفت هر مسئله ای که مصلحت طفل را تحت تاثیرات نامطلوب خود قرار دهد یک ادله محکم برای سلب حق حضانت از پدر و مادر می باشد. به عنوان مثال می توان به مسئله اعتیاد خانمان سوز اشاره کرد. یا پدر و مادری که اهل قمار هستند. افرادی که از وضعیت کودک آگاهند و همچنین طرف مقابل (زمانیکه کودک نزد یکی از والدین خود نگهداری می شود.) و دادستان توانایی طرح دادخواست در خصوص سلب حق حضانت را دارند.