تکلیف ترکه بلاوارث ( اموال بدون وارث چه می شوند ؟)

تکلیف ترکه بلاوارث – وکیل شاه مرادی : یکی از دقیق ترین و مهمترین قوانین مدون در جمهوری اسلامی ایران مربوط به قانون ارث است که زیر مجموعه قوانین امور حسبی است. قوانین مربوط به تقسیم ارث و سهم الارث ورثه با توجه به آنچه که در متون فقهی و شرعی بیان شده اند در قوانین مدون ما هم آمده است. سوالی که در این زمینه مطرح می شود این است که تکلیف ترکه بلاوارث چیست؟ ترکه بلاوارث، ترکه ایست که مشمول هیچ یک از طبقات ارث نمی شود. حال ممکن این اشخاص در قید حیات نباشند یا اصلاً متولد نشده باشند. یا اینکه به علت موانع ارث از دریافت آن محروم شده باشند. این مسئله را در ادامه تشریح می کنیم.

تعریف ترکه بلاوارث

در موارد بسیار نادر مسئله ترکه بلاوارث مطرح می شود. اصولاً زمانیکه یک شخص فوت می کند. حداقل یک یا چند نفر هرچند از اقوام بسیار دور پیدا می شود که از لحاظ شرعی و قانونی به عنوان وارث شناخته می شوند. اما در موارد بسیار محدود نیز مشاهده شده است که یک فرد هیچ وارثی ندارد. و اموال او در این میان بلاتکلیف مانده اند. در این شرایط قانون و شرع تکلیف امر را به حاکم اسلامی واگذار کرده اند. اما مسئله به همین جا ختم نمی شود چرا که باید معلوم گردد. حاکم اسلامی این اموال را در چه راهی مصرف می کند. قانون مسیر خرج کردن اموالی که بدین صورت به حساب حکومت انتقال داده می شوند را تعیین نموده است.

ترکه بلاوارث به خزانه دولت واریز می شود

طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران هر گاه فردی که تبعه ایران است فوت کند. و هیچ وارثی از او معرفی نگردد. بعد از اینکه هزینه کفن و دفن او پرداخت شد و وصیت او به میزان یک سوم از اموال متوفی اجرا گردید به مدت ده سال از تاریخ تحریر ترکه نمی توان هیچ تصرفی در این اموال کرد. چرا که ممکن است در این مدت یک شخص به عنوان وارث متوفی پیدا شود. و با مدارک و شواهدی که ارائه می کند به عنوان وارث قانونی متوفی شناخته شود. بنابراین نمی توان به سرعت اموال یا همان ترکه متوفی را فروخت و ارزش ریالی آن را به حساب دولت واریز کرد.

اموال زوج و زوجه ای که هیچ وارثی به غیر از همدیگر ندارند

ارث در نتیجه سبب یا نسب پدید می آید. منظور از رابطه سببی، رابطه میان زن و شوهر است که باعث ایجاد حق آن ها بر ارث می شود. اگر زنی فوت کند و هیچ وارثی به غیر از همسر خود نداشته باشد همه اموال زن به مرد منتقل می شود. اما اگر زوج فوت کند. و هیچ وارثی به غیر از همسر خود نداشته باشد تنها یک چهارم از این اموال به مالکیت زن در می آید. و مابقی به حساب دولت واریز می گردد تا در راه منافع عموم جامعه از آن ها استفاده نماید. البته همه این اقدامات باید بعد از پرداخت هزینه کفن و دفن و بدهی های متوفی و همچنین عمل به وصیت او به میزان یک سوم از اموال باقی مانده و پرداخت مهریه زن صورت گیرد.

امید شاه مرادی – مشاوره حقوقی و وکیل پایه یک دادگستری